بیماری های مشابه

مننژیت با پلئوسیتوز مایع مغزی نخاعی (CSF) و مجموعه‌ای از علائم بالینی شامل تب، سردرد، و مننژیسم مشخص می‌شود. این بیماری عفونت چرکی حاد فضای زیر عنکبوتیه است و علل مختلفی از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و عوامل غیرعفونی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. علاوه بر عفونت‌های اکتسابی از جامعه، مننژیت باکتریایی بیمارستانی باید در بیمارانی با اقدامات تهاجمی، تروماهای پیچیده سر یا باکتریمی سیستمیک مدنظر قرار گیرد.

انسفالیت ویروسی به اختلالاتی در عملکرد مغز اشاره دارد که با تغییر در وضعیت روانی، تغییرات شخصیتی یا رفتاری، یا نقص‌های حرکتی، حسی، گفتاری یا حرکتی کانونی به دلیل عفونت سیستم عصبی مرکزی توسط یک پاتوژن ویروسی ظاهر می‌شود. انسفالیت ویروسی از انسفالیت پس از عفونت (postinfectious encephalitis) متمایز است، زیرا دومی نتیجه یک عفونت قبلی (از جمله برخی عفونت‌های ویروسی) است و اولی به دلیل تهاجم ویروسی به سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌شود.

مننژیت قارچی (Fungal Meningitis) معمولاً ماهیتی تحت‌حاد (subacute) دارد و می‌تواند در افراد با سیستم ایمنی سالم (immunocompetent) و دچار نقص ایمنی (immunocompromised) رخ دهد. عفونت‌های قارچی ابتدا از طریق استنشاق اسپورهای قارچی ایجاد می‌شوند و به دنبال آن عفونت ریوی شکل می‌گیرد. در برخی موارد، این عفونت اولیه بدون علامت و خودمحدودشونده است، اما عفونت نهفته (dormant infection) همراه با نقص ایمنی سلولی (cell-mediated immunity) ممکن است منجر به فعال شدن مجدد قارچ و گسترش آن به سیستم عصبی مرکزی (CNS) شود.

سیستیسِرکوزیس به‌عنوان عفونت سیستمیک و تهاجمی بافت‌ها در مرحله لارو (سیستیسِرکوس) کرم نواری خوک، تنیا سولیوم (Taenia solium)، تعریف می‌شود. این لارو می‌تواند ماهیچه‌ها، چشم‌ها، مغز و سایر بافت‌ها را آلوده کند. اغلب این تصور غلط وجود دارد که سیستیسِرکوزیس از طریق خوردن گوشت خوک به‌دست می‌آید، اما این‌گونه نیست. مصرف گوشت خوک حاوی کیست‌های لاروی تنیا سولیوم توسط انسان منجر به تنیازیس (taeniasis)، یعنی عفونت کرم نواری بالغ در روده انسان، می‌شود. از سوی دیگر، سیستیسِرکوزیس از طریق بلع تخم‌های تنیا سولیوم به‌دست می‌آید که معمولاً از طریق انتقال مدفوعی-دهانی از یک حامل کرم نواری (اغلب یک کارگر مواد غذایی بدون علائم یا از طریق خودعفونتی) صورت می‌گیرد. زمانی که سیستیسِرکوزیس سیستم عصبی مرکزی (CNS) را درگیر کند، به‌عنوان نورو سیستیسِرکوزیس (neurocysticercosis) شناخته می‌شود.

سکته مغزی (Cerebral Stroke) یک آسیب حاد عصبی است که نیمکره‌های مغزی را درگیر می‌کند. علائم معمولاً به‌صورت ناگهانی ظاهر می‌شوند و به محل سکته بستگی دارند؛ این علائم شامل ضعف یک‌طرفه در صورت، بازو و/یا پا، بی‌حسی، آفازی (Aphasia)، آپراکسی (Apraxia)، از دست دادن بینایی، انحراف نگاه (Gaze Deviation)، نادیده‌انگاری (Neglect)، سردرد، تهوع/استفراغ، تغییر وضعیت ذهنی و نقایص عصبی موضعی هستند. کاهش سطح هوشیاری ممکن است در مواردی که هر دو نیمکره مغزی درگیر یا سکته‌های بزرگ با تورم یا فتق (Herniation) رخ می‌دهند، دیده شود. پیش‌آگهی به محل و اندازه سکته و همچنین ارزیابی و درمان به‌موقع بستگی دارد.

آسیب مغزی تروماتیک (TBI) شامل آسیب به مغز به دلیل نیروی خارجی مانند ضربه مستقیم، شتاب یا کاهش سرعت سریع، یا آسیب نفوذی به سر است. ممکن است کبودی‌های مغزی (cerebral contusions)، هماتوم‌ها (hematomas) یا آسیب آکسونی منتشر (diffuse axonal injury) در تصویربرداری یا آسیب‌شناسی تشخیص داده شود. نشانه‌ها و علائم بالینی به شدت و محل آسیب مغزی بستگی دارد. شدت آسیب می‌تواند از یک ضربه‌مغزی خفیف بدون از دست دادن هوشیاری تا آسیب شدید منجر به کما یا مرگ متغیر باشد. این نوع آسیب، علت اصلی مرگ در ایالات متحده در افراد 1 تا 45 ساله است.

انسفالومیلیت پارانئوپلاستیک (Paraneoplastic encephalomyelitis یا PEM) یک اختلال التهابی است که به عنوان پاسخی ایمنی‌واسطه به سرطان سیستمیک رخ می‌دهد. علائم این بیماری به طور مستقیم به عوارض سرطان یا درمان‌های خاص سرطان مرتبط نیستند. سیستم عصبی مرکزی و محیطی ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند. تقریباً تمام سرطان‌ها با PEM مرتبط هستند، اما سرطان ریه سلول کوچک (small cell lung cancer یا SCLC) در ۷۵٪ موارد شایع‌ترین است. تظاهرات بالینی بر اساس بخش آسیب‌دیده از سیستم عصبی متفاوت است و می‌توان آن‌ها را به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:

انسفالومیلیت حاد منتشر (ADEM) یک بیماری خودایمنی التهابی و زوال میلین سریع پیش‌رونده در سیستم عصبی مرکزی است که ممکن است توسط عفونت‌ها یا واکسیناسیون‌ها تحریک شود. این بیماری نادر است و در کودکان بیشتر از بزرگسالان مشاهده می‌شود. بیماران معمولاً با شروع سریع علائم عصبی پس از یک دوره نهفتگی از چند روز تا ۲ ماه مراجعه می‌کنند که با وخامت وضعیت، نیاز به بستری شدن پیدا می‌کنند. علائم شایع شامل سردرد، تب، تهوع، استفراغ، تغییر وضعیت روانی از سردرگمی و تحریک‌پذیری تا کما، نقایص حرکتی (پاراپارزیس یا تتراپارزیس) و نقایص حسی است. بیماران اغلب درگیر ساقه مغز با دیس‌آرتریا، دیسفاژی، نیستاگموس و نقایص حرکت چشمی هستند. افزایش فشار داخل جمجمه و تشنج نیز ممکن است رخ دهد.

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک اختلال خودایمنی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری نوعی بیماری میلین‌زدا (demyelinating disease) است که به پوشش میلین اعصاب در مغز و نخاع آسیب می‌رساند. به‌طور کلی، سن شروع بیماری بین ۲۰ تا ۵۰ سال است، اگرچه ممکن است در کودکی نیز آغاز شود؛ زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند.