انسفالومیلیت حاد منتشر (ADEM) یک بیماری خودایمنی التهابی و زوال میلین سریع پیش‌رونده در سیستم عصبی مرکزی است که ممکن است توسط عفونت‌ها یا واکسیناسیون‌ها تحریک شود. این بیماری نادر است و در کودکان بیشتر از بزرگسالان مشاهده می‌شود. بیماران معمولاً با شروع سریع علائم عصبی پس از یک دوره نهفتگی از چند روز تا ۲ ماه مراجعه می‌کنند که با وخامت وضعیت، نیاز به بستری شدن پیدا می‌کنند. علائم شایع شامل سردرد، تب، تهوع، استفراغ، تغییر وضعیت روانی از سردرگمی و تحریک‌پذیری تا کما، نقایص حرکتی (پاراپارزیس یا تتراپارزیس) و نقایص حسی است. بیماران اغلب درگیر ساقه مغز با دیس‌آرتریا، دیسفاژی، نیستاگموس و نقایص حرکت چشمی هستند. افزایش فشار داخل جمجمه و تشنج نیز ممکن است رخ دهد.
شایع‌ترین عوامل تحریک‌کننده، در صورت شناسایی، عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی شامل سرخک، سرخجه، اوریون، آبله‌مرغان، ویروس اپشتین-بار، ویروس هرپس انسانی نوع ۶، آنفلوانزا، HIV و مایکوپلاسما پنومونیه هستند. گزارش‌هایی از ADEM پس از عفونت با ویروس زیکا وجود داشته است. پیش‌آگهی متغیر است و نتایج در کودکان مطلوب‌تر است. بیشتر بیماران بهبود می‌یابند اما بیش از ۵۰٪ با نقایص باقی‌مانده مواجه خواهند بود. این بیماری معمولاً یک بیماری مونو فازیک است، اگرچه عودها می‌توانند رخ دهند.
انسفالومیلیت حاد هموراژیک یک نوع هموراژیک از ADEM است که با شروع و پیشرفت سریع‌تر علائم عصبی همراه است. این بیماری با ضایعات زوال میلین هموراژیک مرتبط است و پیش‌آگهی بدتری دارد.