بیماری های مشابه

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک اختلال خودایمنی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری نوعی بیماری میلین‌زدا (demyelinating disease) است که به پوشش میلین اعصاب در مغز و نخاع آسیب می‌رساند. به‌طور کلی، سن شروع بیماری بین ۲۰ تا ۵۰ سال است، اگرچه ممکن است در کودکی نیز آغاز شود؛ زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند.

سارکوئیدوز یک اختلال سیستمیک است که به‌وسیلۀ سیستم ایمنی واسطه‌گری شده و با تشکیل گرانولوم در اندام‌های درگیر، به‌ویژه پارانشیم ریه و پوست مشخص می‌شود. عامل محرک سیستم ایمنی ناشناخته باقی مانده است و فرضیات مختلفی از جمله عوامل خودایمنی، عفونی و محیطی را شامل می‌شود. استعدادهای ژنتیکی مرتبط با اجزای پاسخ التهابی وجود دارد و سابقه خانوادگی این بیماری خطر ابتلا را افزایش می‌دهد. این بیماری در تمامی سنین، نژادها و قومیت‌ها مشاهده می‌شود، اما بیشترین شیوع آن در مردان بین 30 تا 50 سال و در زنان بین 50 تا 60 سال است و در زنان اندکی شایع‌تر است. بیماری پوستی اغلب اولین علامت سارکوئیدوز سیستمیک است.

انسفالومیلیت پارانئوپلاستیک (Paraneoplastic encephalomyelitis یا PEM) یک اختلال التهابی است که به عنوان پاسخی ایمنی‌واسطه به سرطان سیستمیک رخ می‌دهد. علائم این بیماری به طور مستقیم به عوارض سرطان یا درمان‌های خاص سرطان مرتبط نیستند. سیستم عصبی مرکزی و محیطی ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند. تقریباً تمام سرطان‌ها با PEM مرتبط هستند، اما سرطان ریه سلول کوچک (small cell lung cancer یا SCLC) در ۷۵٪ موارد شایع‌ترین است. تظاهرات بالینی بر اساس بخش آسیب‌دیده از سیستم عصبی متفاوت است و می‌توان آن‌ها را به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:

سندرم دمیلیناسیون اسمزی (Osmotic Demyelination Syndrome یا ODS)، که به عنوان میلینولیز مرکزی پونتین و اکستراپونتین (central pontine and extrapontine myelinolysis) نیز شناخته می‌شود، شرایطی است که به علت تخریب غلاف میلین (myelin sheath) اطراف اعصاب در سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌شود. اعتقاد بر این است که این آسیب ناشی از تغییرات سریع اسمزی در سیستم عصبی مرکزی است که منجر به ورود آب به سلول‌های مغزی و تورم مغز می‌شود و سپس به از دست دادن حجم از سلول‌های مغزی و مرگ سلولی منجر می‌گردد. این وضعیت به طور معمول از تصحیح سریع هیپوناترمی (hyponatremia) حاصل می‌شود، اما می‌تواند در بیماران با اختلالات الکترولیتی دیگر، سوء تغذیه، سوختگی‌های شدید، اختلال مصرف الکل، نارسایی کلیه یا بیماری کبد نیز مشاهده شود. پونز (pons) قسمتی از مغز است که معمولاً بیشترین آسیب را می‌بیند، اما نواحی دیگر مغز نیز ممکن است درگیر شوند.

بیماری لکوانسفالوپاتی چندکانونی پیشرونده (Progressive multifocal leukoencephalopathy یا PML) نوعی بیماری دمیلینه‌کننده است که به‌دلیل فعال‌سازی مجدد ویروس جان کانینگهام (John Cunningham یا JC) ایجاد می‌شود و منجر به تخریب الیگودندروسیت‌ها می‌گردد. این بیماری معمولاً با ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و ایدز مرتبط است و غالباً در بیمارانی که تعداد سلول‌های CD4 آنها کمتر از ۲۰۰ است، مشاهده می‌شود. همچنین، ممکن است پس از شروع درمان‌های ضدویروسی بسیار فعال (Highly Active Antiretroviral Therapy) نیز رخ دهد. علاوه بر این، این بیماری پس از درمان با روش‌های تعدیل‌کننده ایمنی مانند ناتالیزوماب (Natalizumab) نیز دیده می‌شود.

سندرم انسفالوپاتی برگشت‌پذیر خلفی (Posterior Reversible Encephalopathy Syndrome یا PRES)، که به عنوان سندرم لوکوآنسفالوپاتی برگشت‌پذیر خلفی (Reversible Posterior Leukoencephalopathy Syndrome یا RPLS) نیز شناخته می‌شود، یک سندرم بالینی است که شامل شروع سریع سردرد، تغییر در سطح هوشیاری، اختلالات بینایی و تشنج می‌باشد. این علائم با یافته‌های رادیولوژیکی مشخص در MRI همراه هستند که شامل ادم متقارن ماده سفید در نیمکره‌های مغزی خلفی، به ویژه در نواحی آهیانه‌ای-پس‌سری (parieto-occipital) است. در برخی موارد، ماده خاکستری نیز درگیر می‌شود. سردردها معمولاً متوسط تا شدید، غیرمحلی و نسبت به مسکن‌ها مقاوم هستند. تشنج‌ها ممکن است به عنوان علامت اولیه ظاهر شوند و معمولاً به صورت تونیک-کلونیک عمومی بروز می‌کنند. تغییرات در سطح هوشیاری می‌تواند از گیجی و خواب‌آلودگی خفیف تا کما متغیر باشد.