علل و مکانیزمهای معمول آسیب:
صفحه رشد یا فیزیس (physis) ممکن است در شکستگیهای استخوانهای بلند در بیماران اطفال آسیب ببیند. شکستگیهای فیزیس فمورال دیستال معمولاً به دلیل فشارهای کششی (hyperextension) یا واروس (varus) و والگوس (valgus) بر روی زانو به علت تروما یا آسیبهای مرتبط با ورزش رخ میدهند. فیزیس نسبت به استخوان مجاور، غضروف مفصلی و لیگامانها بیشتر مستعد آسیب است. در بیماران با اسکلت ناقص (پزشکی اطفال/نوجوان)، فیزیس به عنوان سطحی عمل میکند که شکستگی از آن عبور میکند.
تاریخچه و ارائه کلاسیک:
باید به دنبال زانوی دردناک و متورم در فمور دیستال و ناتوانی در تحمل وزن به دلیل درد بود.
شیوع:
شکستگیهای فیزیس تقریباً ۱۵٪ تا ۱۸٪ از کل شکستگیهای اطفال را تشکیل میدهند و فیزیس فمورال دیستال در حدود ۲٪ تا ۵٪ از کل آسیبهای فیزیس شکستگی میشود.
- سن: شکستگیهای فیزیس فمورال دیستال معمولاً در کودکان بزرگتر و نوجوانان رخ میدهد.
- جنسیت: نسبت وقوع در مردان به زنان ۲ به ۱ است.
عوامل خطر:
افزایش وقوع شکستگی در بیمارانی که دارای بیماریهای استخوانی زمینهای مانند استئوژنز ایمپرفکتا (osteogenesis imperfecta) هستند، دیده میشود.
پاتوفیزیولوژی:
شکستگی فیزیس زمانی رخ میدهد که نیرو بر روی صفحه رشد اعمال شود. این معمولاً از طریق منطقه هیپرتروفیک فیزیس، به خصوص در منطقه کلسیمگذاری موقت که ضعیفترین بخش صفحه رشد است، اتفاق میافتد. این میتواند به عنوان نتیجه یک تروما حاد (یا توقف ناگهانی در فعالیتهای ورزشی) یا به علت آسیبهای ناشی از استفاده مکرر مزمن رخ دهد.
اختلاف طول پا و تغییرات زاویهای از شایعترین اشکال اختلال رشد هستند. فراوانی توقف رشد فیزیس با شدت شکستگی فیزیس به دلیل آسیبهای اطراف و نیاز به مدیریت تهاجمیتر افزایش مییابد. به دلیل نزدیکی عروق پوپلیتیال، خطر آسیب عروقی در زمان آسیب اولیه و در طول ترمیم جراحی وجود دارد. آسیب عروقی میتواند به از دست رفتن اندام، سندرم کمپارتمان و از دست رفتن عملکرد منجر شود. همچنین خطر درد طولانیمدت، ناهماهنگی اندام و استئوآرتریت پس از ضربه وجود دارد اگر مفصل به موقعیت آناتومیک بازگردانده نشود. بنابراین، تشخیص و مدیریت زودهنگام برای کاهش خطر بیماریهای طولانیمدت ضروری است.
سیستم درجهبندی / طبقهبندی:
سیستم سالتر-هریس (Salter-Harris) ابزار اصلی برای توصیف شکستگیهای فیزیس و رابطه آنها با متافیزیس و اپیفیزیس اطراف است.
- شکستگیهای نوع ۱: از طریق فیزیس امتداد مییابند؛ در بیماران جوانتر به دلیل ضخامت نسبی بیشتر فیزیس شایعتر هستند.
- شکستگیهای نوع ۲: بیشترین فراوانی (تقریباً ۷۵٪ از شکستگیهای فیزیس) را دارند؛ آنها در طول فیزیس امتداد مییابند و از طریق متافیزیس خارج میشوند و یک قطعه متافیزیس به نام قطعه ثورستون-هالند (Thurston-Holland) ایجاد میکنند.
- شکستگیهای نوع ۳: در طول فیزیس امتداد مییابند و از طریق اپیفیزیس خارج میشوند.
- شکستگیهای نوع ۴: از هر دو اپیفیزیس و متافیزیس عبور میکنند.
شکستگیهای نوع ۱ و ۲ معمولاً تأمین خون به سلولهای تکثیری در اپیفیزیس را حفظ میکنند، اما شکستگیهای نوع ۳ و ۴ خطر بیشتری برای آسیب به لایه سلولهای تکثیری دارند. بنابراین شکستگیهای با درجه بالاتر خطر بیشتری برای عوارض طولانیمدت مانند اختلال رشد دارند.