علل / مکانیزم‌های معمول آسیب:

شکستگی‌های صفحه تیبیا (tibial plateau fractures) به شکستگی‌های قسمت مفصلی از تیبیا در نزدیکی زانو اشاره دارند. آسیب‌های ناشی از تروماهای با انرژی بالا معمول‌ترین مکانیزم آسیب بوده و بخشی کلیدی از تاریخچه بیمار، به ویژه در جمعیت جوان و فعال، می‌باشد. در بیماران مسن، این شکستگی‌ها ممکن است به دلیل مکانیزم‌های نسبتاً کم‌انرژی رخ دهند، به‌ویژه در زمینه پوکی استخوان (osteoporosis)، که در آن یک سقوط از حالت ایستاده می‌تواند منجر به شکستگی صفحه تیبیا شود.

مکانیزم‌های رایج شامل فشار واروس (varus) / والگوس (valgus) ناشی از تصادف وسایل نقلیه موتوری با عابران پیاده، فشرده‌سازی محوری ناشی از سقوط از ارتفاع، یا سقوط بر روی زانو در بیماران مسن و مبتلا به پوکی استخوان است. شکستگی‌های صفحه مدیال (medial plateau) بیشتر با مکانیزم‌های با انرژی بالا رایج هستند، در حالی که شکستگی‌های صفحه لترال (lateral plateau) ممکن است در زمینه آسیب‌های کم‌انرژی رخ دهند.

بیماران دچار تروما با انرژی بالا اغلب با سایر آسیب‌های تهدیدکننده حیات (مانند آسیب‌های ستون فقرات یا لگن) که اولویت بالاتری نسبت به شکستگی صفحه تیبیا دارند، مواجه می‌شوند. پروتکل پیشرفته پشتیبانی حیات تروما (Advanced Trauma Life Support یا ATLS) باید در ارزیابی این بیماران بحرانی به‌کار گرفته شود.

در ارزیابی شکستگی صفحه تیبیا، آگاهی از سندرم کمپارتمان (compartment syndrome) که به‌ویژه در شکستگی‌های شامل صفحه مدیال تیبیا شایع است و ارزیابی آسیب عصبی‌عروقی مهم است. شایع‌ترین عصب آسیب‌دیده، عصب پرونئال (peroneal nerve) در ۱٪ موارد است. باید نبض‌های پا بررسی شوند و پزشکان باید در سفارش‌دادن تصویربرداری عروقی برای ارزیابی آسیب عروقی مشکوک حساسیت بالایی داشته باشند.

تاریخچه و نحوه بروز کلاسیک:

بیماران با شکستگی‌های صفحه تیبیا معمولاً پس از وقوع حادثه‌ای مرتبط با تروما با زانوی دردناک، متورم، دامنه حرکتی (range of motion یا ROM) محدود و ناتوانی در تحمل وزن مراجعه می‌کنند.

شیوع:

شکستگی‌های صفحه تیبیا درصد کوچکی از تمام شکستگی‌های ارائه‌شده به بیمارستان‌ها را تشکیل می‌دهند (تقریباً ۱٪). این شکستگی در جمعیت‌های مختلف دیده می‌شود، از جمله بیماران مرد زیر ۵۰ سال که بیشتر مستعد آسیب‌های تروماتیک هستند و بیماران زن بالای ۵۰ سال که دچار پوکی استخوان یا استئوپنی (osteopenia) هستند. با این حال، بیشترین فراوانی سنی برای شکستگی‌ها در دو جنس ۴۰ تا ۶۰ سال است. شکستگی‌های صفحه تیبیا می‌توانند در تقریباً هر جمعیتی رخ دهند.

عوامل خطر:

• پوکی استخوان / استئوپنی با مکانیزم‌های کم‌انرژی مانند سقوط از حالت ایستاده
• فعالیت‌هایی با خطر تروما با انرژی بالا (اسکی، موتور کراس و غیره)
• تصادفات موتور سیکلت و وسایل نقلیه موتوری
• سقوط از ارتفاع (مانند نردبان، دکل درخت، سقف‌ها)

پاتوفیزیولوژی:

صفحه تیبیا یک سطح باربر اصلی است که می‌تواند به‌طور معمول به دلیل ترکیبی از نیروی بارگذاری محوری و حرکت در صفحه کرونال (یعنی واروس / والگوس) شکستگی کند. بخش لترال تیبیا بیشتر از بخش مدیال دچار شکستگی می‌شود (۵۵٪-۷۰٪ شکستگی بخش لترال به‌صورت ایزوله).

سیستم درجه‌بندی / طبقه‌بندی:

طبقه‌بندی شاتزکر (Schatzker classification) نوع I-VI را بر اساس الگوهای شکستگی مشخص در رادیوگرافی تعیین می‌کند. چندین اصلاح و ملاحظات دیگر تکنیک‌های تصویربرداری پیشنهاد شده‌اند، اگرچه ساختار بنیادی سیستم طبقه‌بندی مشابه باقی مانده است.

طبقه‌بندی شاتزکر –

• نوع I: شکستگی خالص بخش لترال صفحه تیبیا

• نوع II: شکستگی بخش لترال صفحه تیبیا همراه با فرورفتگی

• نوع III: فرورفتگی مرکزی خالص بخش لترال صفحه تیبیا

• نوع IV: شکستگی کندیل مدیال

  • A: جدا شدن صفحه مدیال به‌صورت یک قطعه گوه‌ای
  • B: فرورفتگی یا شکستگی چندتکه‌ای قطعه مدیال

• نوع V: شکستگی دو کندیل با شکستگی هر دو صفحه

• نوع VI: شکستگی دو کندیل با تمایل مدیال