دلایل / مکانیزمهای آسیب معمولی: کتف یا استخوان شانه در بخش خلفی قفسه سینه قرار دارد و بخش جانبی این استخوان، قسمت گلنوئید (glenoid) مفصل شانه است. کتف به شدت توسط بافت نرم محافظت میشود؛ بنابراین، بیشتر شکستگیهای کتف نیاز به نیروی قابل توجهی دارند. حدود ۸۸٪ از این شکستگیها در مکانیزمهای با انرژی بالا رخ میدهند و اغلب با آسیبهای تهدیدکننده زندگی همراه هستند. بررسی دقیق برای جلوگیری از نادیده گرفتن این تشخیص بسیار حیاتی است، زیرا تشخیص شکستگی کتف میتواند تا ۱۲.۵٪ مواقع به دلیل آسیبهای همراه و منحرفکننده، از جمله آسیبهای سر، ستون فقرات یا قفسه سینه، از دست رفته یا به تأخیر بیفتد.
تاریخچه و ارائه کلاسیک / عوامل خطر: بیست و هشت درصد از شکستگیهای کتف در تصادفات وسایل نقلیه موتوری، ۲۵٪ در تصادفات موتورسیکلت و سقوطها ۱۸٪ از موارد، به ویژه در جمعیت سالمندان، رخ میدهند.
با توجه به ماهیت پر انرژی شکستگیهای کتف، تقریباً ۹۰٪ از بیماران دارای آسیبهای همزمان خواهند بود. حدود نیمی از بیماران نوعی آسیب به اندام فوقانی همطرف (ipsilateral)، آسیبهای قفسه سینه ۸۰٪ مواقع و آسیبهای سر و ستون فقرات به ترتیب در ۴۸٪ و ۲۶٪ از بیماران دیده میشود. شصت و چهار درصد از بیماران شکستگی دنده دارند که ممکن است با عوارض ریوی همراه باشد.
شیوع: شکستگیهای کتف نسبتاً نادر هستند و تنها ۰.۵٪ از تمام شکستگیها را تشکیل میدهند. با این حال، نرخ تشخیص با افزایش جمعیت سالمندان و شکستگیهای مرتبط با شکنندگی، افزایش استفاده از سیتی اسکن (CT scan) و بهبود فرآیندهای ارزیابی اورژانس / تروما افزایش یافته است.
۷۸٪ از بیماران مرد و ۷۵٪ سفیدپوست هستند. شایعترین سنین آسیب بین ۲۰ تا ۶۰ سال است. نرخهای رو به افزایش تشخیص در میان بیماران بالای ۶۰ سال دیده شده است.
پاتوفیزیولوژی / مکانیزم: مکانیزمهای مختلفی برای هر الگوی شکستگی شناسایی شده است. شکستگی لبه گلنوئید (glenoid rim) میتواند از سقوط بر روی دست کشیده یا دررفتگی شانه ناشی شود. شکستگی بدنه کتف یا گردن گلنوئید ممکن است با تروما مستقیم و پر انرژی رخ دهد. شکستگیهای کندگی (avulsion) کوراکوئید یا آکرومیون معمولاً از مکانیزمهای کششی ناشی میشوند. شکستگیهای داخل مفصلی گلنوئید زمانی میتوانند رخ دهند که سر هومرال (humeral head) با نیروی زیاد به حفره گلنوئید رانده شود.
شکستگیهای کتف را میتوان بر اساس محل آناتومیک طبقهبندی کرد:
- داخل مفصلی – شکستگیهای گلنوئید.
- خارج مفصلی – شکستگیهای گردن کتف / بدنه کتف (شایعترین، ۵۰٪ از تمام شکستگیهای کتف)، شکستگیهای کوراکوئید و شکستگیهای آکرومیون.
- شانه معلق – نادر است و معمولاً حداقل نیاز به ۲ شکستگی در مجموعه تعلیق شانه فوقانی دارد، مانند شکستگی گردن کتف و ترقوه همطرف (ipsilateral). این آسیبها معمولاً با اختلالات عصبی-عروقی، از جمله آسیبهای شبکه بازویی (brachial plexus) همراه هستند.