علل / مکانیسم‌های آسیب معمول:

شکستگی‌های گلنوئید (glenoid fractures) ناشی از دررفتگی مفصل گلنوهومرال (glenohumeral joint) یا ضربه مستقیم و پرانرژی به شانه است. شکستگی‌های لبه گلنوئید (glenoid rim fractures) معمولاً با دررفتگی قدامی یا خلفی شانه در اثر آسیب‌های ورزشی یا تشنج رخ می‌دهند. این شکستگی‌ها می‌توانند به‌دنبال ضربه مستقیم یا به‌صورت یاتروژنیک از طریق سوراخ‌های لنگر بخیه نیز ایجاد شوند. شکستگی‌های حفره گلنوئید (glenoid fossa fractures) معمولاً بر اثر تروماهای پرانرژی رخ می‌دهند و علل شایع شامل تصادفات رانندگی یا موتورسواری و سقوط است.

سابقه و نشانه‌های کلاسیک:

بیماران معمولاً با درد شانه پس از تروما حاد یا دررفتگی شانه همان‌گونه که در بالا توضیح داده شد، مراجعه می‌کنند. بازوی آسیب‌دیده ممکن است در حالت نزدیک به بدن و چرخش داخلی نگه داشته شود و درد حرکت در تمامی جهات را محدود کند. بیمار ممکن است از تورم، کبودی (ecchymosis)، و/یا ناپایداری در محل آسیب شکایت کند.

شیوع / فراوانی:

شکستگی‌های گلنوئید نادر هستند. شکستگی‌های کتف تقریباً ۰.۵٪ از کل شکستگی‌ها را تشکیل می‌دهند و شکستگی‌های گلنوئید ۱۰٪ تا ۲۹٪ از این موارد را شامل می‌شوند. شکستگی‌های لبه قدامی گلنوئید یا شکستگی‌های کنده‌شدن در ۵٪ تا ۷۵٪ از دررفتگی‌های قدامی شانه رخ می‌دهند، در حالی که شکستگی‌های لبه خلفی گلنوئید در ۴٪ تا ۱۱٪ از بیماران با دررفتگی خلفی حاد رخ می‌دهند.

• سن: عمدتاً بیماران جوان‌تر (میانگین سنی ۳۵ سال).
• جنسیت: مردان بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار می‌گیرند (نسبت ۴ به ۱).

عوامل خطر:

• ناپایداری شانه
• اختلال تشنج
• تروما (فشار سر استخوان بازو به حفره گلنوئید)

پاتوفیزیولوژی:

فرآیند گلنوئید از بدن کتف به طرف خارج امتداد می‌یابد و شامل گردن گلنوئید و حفره گلنوئید است که خود از لبه گلنوئید و حفره گلنوئید تشکیل شده است. این بخش، کاسه مفصل گلنوهومرال را تشکیل می‌دهد و با سر استخوان بازو در تماس است.

• گردن گلنوئید: به شکستگی کتف مراجعه شود.
• حفره گلنوئید: شکستگی‌ها زمانی رخ می‌دهند که سر استخوان بازو به مرکز گلنوئید با قدرت فشار داده شود و این باعث ایجاد اختلال عرضی می‌شود که می‌تواند در جهات مختلف با توجه به جهت نیرو گسترش یابد.
• لبه گلنوئید: شکستگی‌های واقعی لبه گلنوئید زمانی رخ می‌دهند که سر استخوان بازو با نیروی قابل توجهی به لبه برخورد کند. شکستگی‌های کنده‌شدن زمانی رخ می‌دهند که سر استخوان بازوی در حال دررفتگی، نیروی کششی به بافت‌های نرم اطراف مفصل شانه وارد کند.

سیستم درجه‌بندی / طبقه‌بندی:

چندین سیستم طبقه‌بندی برای شکستگی‌های گلنوئید وجود دارد. یکی از طرح‌های پرکاربرد، طبقه‌بندی ایدبرگ (Ideberg classification) است که شامل ۶ نوع کلی شکستگی است:

• نوع Ia: شکستگی لبه قدامی گلنوئید
• نوع Ib: شکستگی لبه خلفی گلنوئید
• نوع II: خط شکستگی از حفره گلنوئید که به گردن گلنوئید پایین‌تر از آن خارج می‌شود
• نوع III: خط شکستگی از حفره گلنوئید که به گردن گلنوئید بالاتر از آن خارج می‌شود
• نوع IV: خط شکستگی از حفره گلنوئید که به بدنه کتف به صورت داخلی (ترانس‌اسکاپولار) خارج می‌شود
• نوع Va: ترکیبی از نوع II و IV
• نوع Vb: ترکیبی از نوع III و IV
• نوع Vc: ترکیبی از نوع II، III، و IV
• نوع VI: خردشدگی شدید (بیش از دو قطعه مفصلی)

اگرچه این سیستم اغلب استفاده می‌شود، اما پیش‌بینی‌کننده موربیدیتی یا راهنمای مداخله نیست، دارای قابلیت اعتماد بین‌مشاهده‌گر و درون‌مشاهده‌گر پایین تا متوسط است و تقریباً ۲۵٪ از شکستگی‌های گلنوئید قابل طبقه‌بندی نیستند.

سیستم طبقه‌بندی جدیدتری از بنیاد AO و انجمن تروما ارتوپدی برای شکستگی‌های کتف نشان داده که قابل اعتمادتر است. این سیستم شامل ۳ دسته کلی از شکستگی‌های گلنوئید است، با زیرطبقه‌بندی بر اساس محل شکستگی در حفره:

• F0: شکستگی قطعه مفصلی که حفره گلنوئید را در بر نمی‌گیرد (گردن گلنوئید)
• F1: شکستگی‌های ساده حفره گلنوئید

1.1: لبه قدامی گلنوئید 1.2: لبه خلفی گلنوئید 1.3: عرضی / مایل کوتاه

• F2: شکستگی‌های چند قطعه‌ای حفره گلنوئید:

2.1: ۳ یا بیشتر قطعه مفصلی 2.2: شکستگی-دررفتگی مرکزی