تاکیپنیای گذرای نوزادان (Transient Tachypnea of the Newborn یا TTN) به معنای افزایش سرعت تنفس در نوزادان به دلیل باقی ماندن مایع ریه جنینی پس از زایمان است.
مکانیسم پاتوفیزیولوژیک
ریههای جنین در رحم با مایعی پر شدهاند که به دلیل ترشح فعال یونهای کلرید توسط پنوموسیتهای نوع دوم ایجاد میشود. در طول زایمان، افزایش اپینفرین و گلوکوکورتیکوئیدهای مادری، کانالهای سدیم اپیتلیال حساس به آمیلوراید (Amiloride-sensitive epithelial sodium channels یا ENaC) در پنوموسیتهای نوع دوم جنینی را فعال میکند که منجر به وضعیت جذب مایع در ریهها میشود. در نتیجه، مایع ریه به گردش خون ریوی و لنفاتیک جذب میشود. پاتوفیزیولوژی TTN زمانی رخ میدهد که مایع آلوئولها پس از زایمان به طور کامل جذب نمیشود و به بروز ناراحتی تنفسی و تاکیپنی منجر میشود.
عوامل خطر و شیوع
TTN یکی از شایعترین علل ناراحتی تنفسی نوزادان است. این وضعیت با سن بارداری پایینتر مرتبط است و در نوزادانی که در هفتههای ۳۳-۳۴ به دنیا میآیند شیوع ۱۰ درصدی، در هفتههای ۳۵-۳۶ شیوع ۵ درصدی و در نوزادان ترم کمتر از ۱ درصد دارد. سایر عوامل خطر شامل زایمان سزارین (بهویژه بدون زایمان طبیعی)، دیابت بارداری، آسم مادری، نوزادان مذکر و نوزادان کوچک یا بزرگ برای سن بارداری هستند. مطالعات نشان دادهاند که با برنامهریزی زایمان سزارین الکتیو پس از هفته ۳۹ بارداری، کاهش قابل توجهی در بیماریهای تنفسی مشاهده میشود.
علائم و نشانهها
TTN معمولاً در دقایق تا ساعات اولیه پس از تولد ظاهر میشود. علائم شامل تاکیپنی (نرخ تنفسی بیش از ۶۰ تنفس در دقیقه)، اتساع بینی، خرخره، فرورفتگیهای بین دندهای، زیر دندهای و بالای جناغی و رالها یا کاهش صداهای تنفسی در سمع است. همچنین، تاکیکاردی، سیانوز و تورم قفسه سینه ممکن است وجود داشته باشد. گاهی اوقات، نوزادان مبتلا به TTN ممکن است هیپوکسمی داشته و به اکسیژن مکمل یا حمایت تنفسی اضافی نیاز داشته باشند. رادیوگرافی قفسه سینه نشاندهنده نشانههای عروقی پریهیلار، ادم و مایع در شیارهای بینلوبی است که با باقی ماندن مایع ریه جنینی سازگار است.
پیشآگهی
تاکیپنی ناشی از TTN گذرا است و معمولاً ظرف ۷۲ ساعت برطرف میشود. تقریباً تمامی موارد در هفته اول پس از تولد بهبود مییابند.