اختلالات کنترل تکانه به ناتوانی در مقاومت در برابر یک عمل یا رفتار اشاره دارند، حتی اگر این عمل به خود یا دیگران آسیب برساند. تکانه شدید معمولاً با افزایش تمایلات و/یا تنش درونی همراه است و پس از انجام عمل مقاومنشده، احساس لذت یا کاهش تنش به وجود میآید. این ممکن است به دنبال آن احساسات متفاوتی از پشیمانی یا گناه ایجاد کند. اختلالات کنترل تکانه شامل اختلالاتی هستند که با فعالیتهای خاص و هدفمند مانند دزدی مرضی (kleptomania) و آتشافروزی مرضی (pyromania) مرتبط هستند، اما همچنین شامل اختلال انفجاری متناوب (intermittent explosive disorder) و قماربازی بیمارگونه (pathological gambling) میشوند.
تکانشگری ممکن است به عنوان نشانهای از دیگر اختلالات روانپزشکی، بهویژه دورههای شیدایی (manic episodes)، اختلال وسواسی-اجباری (obsessive-compulsive disorder)، اختلال شخصیت مرزی (borderline personality disorder) و اختلال شخصیت ضداجتماعی (antisocial personality disorder) بروز کند. همبود (comorbidity) بالایی بین اختلالات کنترل تکانه و این اختلالات دیگر و همچنین اختلالات عاطفی و سوءمصرف مواد وجود دارد.
اگرچه اختلالات کنترل تکانه میتوانند در هر زمان از دوران کودکی و بزرگسالی رخ دهند، اما علائم معمولاً در دوران نوجوانی با غلبه در مردان بروز میکنند.
اختلالات کنترل تکانه میتوانند با سایر شرایط پزشکی نیز مرتبط باشند. یک مطالعه مورد-شاهدی بر روی اعضای نیروهای مسلح ایالات متحده نشان داد که ارتباطی بین اختلالات کنترل تکانه و درمان قبلی با آگونیستهای دوپامین (dopamine agonists)، اختلالات سلامت روان و فیبرومیالژیا (fibromyalgia) وجود دارد. به همین ترتیب، یک مطالعه طولی بر روی بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون نشان داد که شیوع اختلالات کنترل تکانه به شدت با استفاده از آگونیستهای دوپامین مرتبط است.