سندرم دیسترس تنفسی (RDS) در نوزادان، که پیش‌تر به‌عنوان بیماری غشای هیالین شناخته می‌شد، به دلیل کمبود سورفکتانت (Surfactant) که یک ماده طبیعی است و توسط پنوموسیت‌های نوع ۲ در آلوئول‌های ریه تولید می‌شود، ناشی از نارسایی ریه به وجود می‌آید. سورفکتانت کشش سطحی آلوئول‌ها را کاهش می‌دهد و از فروپاشی آن‌ها در هنگام بازدم جلوگیری می‌کند. بدون این حفاظت، تبادل گاز به‌طور قابل‌توجهی به دلیل فروپاشی آلوئول‌ها مختل می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به التهاب ریه به دلیل ادم ریوی و افزایش مقاومت راه‌های هوایی شود. هیپوکسمی به دلیل عدم تطابق بین تهویه و پرفیوژن ایجاد می‌شود.

علل کمبود سورفکتانت

شایع‌ترین علت کمبود سورفکتانت تولد زودرس است. به‌ندرت، جهش‌های ژنتیکی در پروتئین سورفکتانت (SP) B، SP-C و حمل‌کننده آدنوزین تری‌فسفات (ATP)-بایندینگ کاسِت (ABC) می‌تواند تولید سورفکتانت را کاهش دهد. این جهش‌ها می‌توانند باعث بروز RDS در نوزادان کامل‌مدت شوند. جهش‌های جزئی در پروتئین‌های سورفکتانت می‌توانند به بیماری بینابینی ریه در کودکان منجر شوند.

علائم

علائم RDS در طی چند دقیقه تا چند ساعت پس از تولد ظاهر می‌شوند. این علائم شامل سیانوز، تاکی‌پنه، فلرینگ بینی، صدای ناله و استفاده از عضلات کمکی هستند. RDS معمولاً به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت پیشرفت کرده و در طی یک هفته بهبود می‌یابد.

درمان و عوارض

درمان شامل استفاده از سورفکتانت خارجی و مراقبت‌های حمایتی است. عوارض RDS شامل نشت هوای ریوی به دلیل پارگی آلوئول‌ها می‌باشد که می‌تواند منجر به پنومومدیستنوم یا پنوموتوراکس و دیسپلازی برونکوپولمونری (BPD) شود.

موضوع مرتبط: سندرم دیسترس تنفسی حاد