یرقان، زردی پوست و سفیدی چشمها است که به دلیل تجمع بیلیروبین (bilirubin) ایجاد میشود؛ بیلیروبین محصول طبیعی تجزیه هموگلوبین (hemoglobin) است. بیشتر نوزادان به دلیل تجزیه بیش از حد گلبولهای قرمز و نارسایی نسبی کبد که مسئول پردازش و دفع بیلیروبین است، درجاتی از یرقان طبیعی (فیزیولوژیک) را تجربه میکنند.
یرقان فیزیولوژیک:
یرقان فیزیولوژیک در حدود ۶۰ درصد از نوزادان رخ میدهد و سطح بیلیروبین در ۳ تا ۴ روز اول زندگی به اوج میرسد و سپس کاهش مییابد. یرقان پاتولوژیک (pathologic jaundice) ناشی از شرایط مختلفی است که باعث افزایش تولید بیلیروبین یا کندی پردازش و دفع آن از بدن میشوند. یرقان همچنین میتواند با شیردهی (یرقان ناشی از شیردهی و یرقان ناشی از شیر مادر) مرتبط باشد و در جمعیتهای بومی آمریکا و آسیایی بیشتر مشاهده میشود.
تشخیص و مدیریت یرقان:
شدت یرقان را میتوان با اندازهگیری بیلیروبین از طریق پوست (transcutaneous bilirubin measurement) تخمین زد و نتایج غیرطبیعی با اندازهگیری بیلیروبین سرمی کل و جزء تأیید میشود. هایپربیلیروبینمی (hyperbilirubinemia) به دو نوع اصلی تقسیم میشود: کونژوگه (مستقیم) و غیرکونژوگه (غیرمستقیم). سطح بالای بیلیروبین غیرکونژوگه به عنوان نوروتوکسیک شناخته شده است. بنابراین، دستورالعملهای خاصی برای ارزیابی و مدیریت هایپربیلیروبینمی در دوران نوزادی تدوین شده است تا از آسیب عصبی ناشی از بیلیروبین (BIND) جلوگیری شود. گزینههای درمانی بر اساس شدت و علت افزایش بیلیروبین و همچنین سایر عوامل خطر تعیین میشود.
موضوع مرتبط: هایپربیلیروبینمی