آکاتیزیا (Akathisia) یک علامت شایع خارج هرمی (extrapyramidal) است که به شدت با درمانهای ضد روانپریشی (antipsychotic) مرتبط است. این وضعیت همچنین با داروهای ضد تهوع (antiemetic) و ضد افسردگی (antidepressant) رخ میدهد و ممکن است منجر به عدم پایبندی بیمار به مصرف دارو شود. آکاتیزیا به سختی قابل تشخیص است و با وجود شیوع آن به عنوان یک اثر جانبی، اغلب تشخیص داده نمیشود.
مشخصات آکاتیزیا:
آکاتیزیا به صورت بیقراری حرکتی ناشی از یک نیاز مداوم به حرکت بروز میکند. این نیاز در هنگام حرکت کاهش مییابد. بیماران مبتلا ممکن است به صورت قدم زدنهای پیدرپی مشاهده شوند و قادر به ایستادن یا نشستن ثابت نباشند. این وضعیت ممکن است با رفتارهای مختل همراه با احساس ترس، اضطراب، آشفتگی، پرخاشگری، خشم، خشونت یا افکار خودکشی همراه باشد و ممکن است منجر به بیخوابی شود. موارد کمتر شدید ممکن است فقط شامل احساس ذهنی بیقراری بدون ناهنجاریهای حرکتی قابل مشاهده باشند.
آکاتیزیا ممکن است بلافاصله پس از شروع یا افزایش دارو، به عنوان نتیجه استفاده طولانیمدت یا در طی قطع دارو ظاهر شود. این وضعیت ممکن است در زنان بیشتر رخ دهد. آکاتیزیا معمولاً پس از شناسایی و درمان ادامه نمییابد.
موضوع مرتبط: اختلالات حرکتی ناشی از دارو (Drug-induced movement disorders)