هپاتوتوکسیسیتی (Hepatotoxicity) و آسیب‌های دارویی به کبد

هپاتوتوکسیسیتی (Hepatotoxicity) می‌تواند نتیجه مصرف هر نوع دارویی باشد، از جمله عوامل دارویی، داروهای مکمل و جایگزین (CAMs)، و سموم صنعتی. آسیب کبدی ناشی از دارو (Drug-induced hepatotoxicity) به آسیب کبدی ناشی از مصرف دارو اشاره دارد. بیماران ممکن است با طیف وسیعی از علائم مواجه شوند؛ بسیاری بدون علامت هستند، در حالی که برخی دچار عوارض نارسایی حاد کبد می‌شوند. آسیب کبدی ناشی از دارو می‌تواند به آسیب هپاتوسلولار (Hepatocellular injury) منجر شود که عمدتاً با افزایش ترانس‌آمینازها مشخص می‌شود، آسیب کوله‌استاتیک (Cholestatic injury) که با افزایش آلکالین فسفاتاز و بیلی‌روبین کل/مستقیم همراه است، یا الگوی مختلط. این تعیین معمولاً بر اساس ناهنجاری‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود. هر نوع الگوی آسیبی می‌تواند به نارسایی کبدی منجر شود که با اختلال در عملکرد سنتزی کبد (Thrombocytopenia, Coagulopathy) مشخص می‌شود.

هپاتوتوکسیسیتی ناشی از دارو می‌تواند مستقیم (مانند استامینوفن، نیاسین، آسپیرین، کوکائین، آمیودارون وریدی، متوترکسات وریدی، شیمی‌درمانی)، ایدیو‌سنکراتیک (مانند آموکسی‌سیلین-کلاولانات، سفالوسپورین‌ها، ایزونیازید، نیتروفورانتوئین، مینوسایکلین، فلوروکینولون‌ها، آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید) یا غیرمستقیم (مانند عوامل ضدنئوپلاستیک، گلوکوکورتیکوئیدها، برخی آنتی‌بادی‌های مونوکلونال، مهارکننده‌های پروتئین کیناز) باشد.

نشانه‌های درمان شامل حذف عامل مسبب و مراقبت حمایتی است. آسیب‌های دارویی خاص (مانند اوردوز استامینوفن) از مصرف داروی محافظت‌کننده کبدی ان-استیل‌سیستئین (N-acetylcysteine) بهره می‌برند.

برای مشاهده فهرست داروهایی که با هپاتوتوکسیسیتی ناشی از دارو مرتبط هستند، به داده‌های واکنش دارویی زیر مراجعه کنید. کتابخانه ملی پزشکی یک پایگاه داده جستجوپذیر به نام LiverTox را نگهداری می‌کند که شامل فهرست جامعی از عوامل و کلاس‌های دارویی است.

موضوعات مرتبط: زردی ناشی از دارو (Drug-induced jaundice)، اسپلنومگالی ناشی از دارو (Drug-induced splenomegaly)