سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یک اختلال عملکردی روده است که با درد شکم و تغییر در عادات روده، مانند یبوست یا اسهال، مشخص می‌شود و هیچ ناهنجاری قابل‌شناسایی در دستگاه گوارش ندارد. این بیماری حدود 25%-50% از مراجعات سرپایی به گوارش را شامل می‌شود و دومین علت بالای غیبت از کار در ایالات متحده است. IBS بیشتر در زنان شایع است.
تشخیص IBS بر اساس حذف سایر علل انجام می‌شود و هیچ ویژگی بافت‌شناسی یا آزمایش حساس و اختصاصی ندارد. با این حال، آخرین دستورالعمل‌های کالج گوارش آمریکا (American College of Gastroenterology) استراتژی‌های تشخیصی را برای تسریع در تشخیص و کاهش تاخیر در درمان توصیه می‌کنند.
معیارهای تشخیصی Rome III نیازمند وجود درد شکمی مکرر حداقل 1 روز در هفته به مدت 3 ماه است که با 2 مورد از موارد زیر همراه باشد:
- درد مرتبط با دفع مدفوع
- تغییر در فراوانی مدفوع (یبوست یا اسهال)
- تغییر در ظاهر مدفوع
معیارهای تشخیصی Manning نیازمند وجود حداقل 2 مورد از موارد زیر است:
- شروع درد مرتبط با حرکات روده بیشتر
- مدفوع شل‌تر همراه با شروع درد
- درد تسکین‌یافته با دفع مدفوع
- نفخ شکمی محسوس
- احساس تخلیه ناقص در بیش از 25% مواقع
- اسهال همراه با مخاط در بیش از 25% مواقع
چهار زیرگروه از IBS شناخته شده‌اند:
- IBS همراه با یبوست – مدفوع سخت یا توده‌ای > 25% و مدفوع شل یا آبکی < 25%
- IBS همراه با اسهال – مدفوع شل یا آبکی > 25% و مدفوع سخت یا توده‌ای < 5%
- IBS مختلط – مدفوع سخت یا توده‌ای > 25% و مدفوع شل یا آبکی > 25%
- IBS غیر طبقه‌بندی‌شده – الگوی ثابتی از ناهنجاری مدفوع وجود ندارد
شروع IBS می‌تواند در هر سنی رخ دهد و این بیماری قابل درمان نیست، اما معمولاً پیشرفت نمی‌کند. بیماران اغلب می‌توانند تسکین علائم را با گزینه‌های درمانی مختلف پیدا کنند.