افت دما در بزرگسالان
افت دما در بزرگسالان بهعنوان دمای مرکزی بدن کمتر از ۳۵ درجه سانتیگراد (۹۵ درجه فارنهایت) تعریف میشود. این وضعیت یک اورژانس پزشکی محسوب میشود و معمولاً در بزرگسالان بهطور تصادفی رخ میدهد. افت دمای حاد بهدلیل قرار گرفتن در معرض محیطهای سرد و اختلال در تنظیم حرارت بهعلت مصرف الکل، مواد مخدر، تروما، سنین بالای زندگی یا بیماریهای همراه دیگر رخ میدهد. افت دمای مزمن در بیماریهای مزمن خاص، در بیماران سالمند یا در معرض طولانیمدت به هوای سرد رخ میدهد.
هیپوتالاموس واکنش بدن به سرما را از طریق تحریک تولید گرما از طریق مکانیسمهایی مانند لرز، افزایش تهویه، ترشح کاتکولامین و افزایش برونده قلبی کنترل میکند. زمانی که دمای بدن به ۳۲ درجه سانتیگراد میرسد، عملکرد عصبی و توانایی بدن برای مقابله با سرما کاهش مییابد. بیماران سالمند بهدلیل بیماریهای همراه، انزوا و داروهایی که میتوانند واکنش به استرس سرمایی را مهار کنند، بیشتر مستعد افت دما هستند. عوامل خطر دیگر شامل بیخانمانی، اختلال مصرف الکل و بیماریهای روانی میباشد. در مناطقی با زمستانهای شدید، شیوع افت دما افزایش مییابد، اما این وضعیت میتواند حتی در مناطق با آبوهوای معتدل یا در تابستان نیز رخ دهد. افت دما را میتوان بهصورت خفیف (۳۵-۳۲ درجه سانتیگراد)، متوسط (۳۲-۲۸ درجه سانتیگراد) یا شدید (کمتر از ۲۸ درجه سانتیگراد) طبقهبندی کرد. تظاهرات بالینی افت دما بر اساس شدت متفاوت است و بین بیماران تفاوت دارد. مدل سوئیسی افت دما را بر اساس معاینه فیزیکی در خارج از محیط بیمارستان درجهبندی میکند.
سیستم درجهبندی سوئیسی:
- HT I – وضعیت ذهنی طبیعی و لرز؛ معمولاً با دمای مرکزی ۳۲-۳۵ درجه سانتیگراد
- HT II – کاهش هوشیاری بدون لرز؛ معمولاً با دمای مرکزی ۲۸-۳۲ درجه سانتیگراد
- HT III – بیهوشی؛ معمولاً با دمای مرکزی ۲۴-۲۸ درجه سانتیگراد
- HT IV – عدم تنفس؛ معمولاً با دمای مرکزی ۱۳.۷-۲۴ درجه سانتیگراد
- HT V – مرگ بهعلت افت دمای غیرقابل برگشت؛ معمولاً با دمای مرکزی کمتر از ۹-۱۳.۷ درجه سانتیگراد
در موارد خفیف، علائم شامل رنگپریدگی، لرز، تاکیکاردی و تاکیپنه است، اما وضعیت ذهنی حفظ میشود. موارد متوسط ممکن است با خوابآلودگی، توهم، برادیکاردی، آریتمیها، کاهش تهویه و سفتی عضلانی با کاهش لرز همراه باشد. موارد شدید با کما، افت فشار خون، آریتمیها، آپنه و شبهسفتی جسد بروز میکنند. ناهنجاریهای آزمایشگاهی مانند هیپر- یا هیپوگلیسمی، ترومبوسیتوپنی، لوکوپنی، افزایش کراتین فسفوکیناز (CPK) بهدلیل رابدومیولیز، و آزمایشهای عملکرد کبدی غیرطبیعی نیز ممکن است وجود داشته باشند.
کلید مدیریت این وضعیت تشخیص بهموقع و حمایت اولیه از راه هوایی، تنفس و گردش خون (ABC) بیمار است. بیماران باید از محیط سرد خارج شوند و گرم کردن آنها باید در اسرع وقت آغاز شود. احیای قلبیریوی باید بلافاصله در بیماران با ایست قلبی-ریوی آغاز شود. گرم کردن مجدد میتواند چندین ساعت طول بکشد و هدف آن دمای بدن ۳۲-۳۵ درجه سانتیگراد است.