کارسینوم سلول سنگفرشی دهانی (Oral squamous cell carcinoma یا SCC) یک بدخیمی است که از اپیتلیوم سطحی دهان منشأ میگیرد. مواجهه مزمن با نور فرابنفش (UV) باعث بروز SCC در ناحیه ورمیلیون لبها، بهویژه لب پایین و عمدتاً در افراد با پوست روشن میشود. در ایالات متحده، تا ۸۰٪ از موارد SCC داخل دهانی با سیگار کشیدن مرتبط است، چه همراه با مصرف زیاد الکل و چه بدون آن؛ الکل نقشی همافزا در توسعه SCC دهانی دارد.
با این حال، اهمیت روزافزون دیگری نیز وجود دارد که شامل توسعه SCC دهانی در بیمارانی است که دچار نقص ایمنی هستند یا تحت سرکوب ایمنی مزمن قرار دارند، مانند گیرندگان پیوند اعضا، بیماران با سابقه سرطان از هر نوع، و بیمارانی با سابقه خانوادگی سرطان از هر نوع. سایر عوامل خطر شامل استفاده از فوفل در تمامی اشکال آن (مانند بتل پان در هند) میشود. بیمارانی که دچار فیبروز زیرمخاطی از جویدن فوفل در اشکال مختلف آن میشوند، در معرض خطر بالای توسعه SCC هستند. اخیراً، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، بهویژه HPV-16، در توسعه SCC لوزه، حلق دهانی و گاهی قاعده زبان دخیل شناخته شده است. علائم مرتبط با HPV ممکن است ۱۰ تا ۳۰ سال پس از مواجهه جنسی دهانی بروز کنند.
بیشتر بیماران در زمان تشخیص بین سنین ۵۰ تا ۷۰ سال هستند، اگرچه نوجوانان نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. مردان دو برابر بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار میگیرند.
SCC دهانی بهطور کلی در مراحل اولیه بدون علامت است. در نهایت، بیماران از حساسیت، درد یا بیحسی مرتبط با ضایعه شکایت خواهند کرد. بسته به محل و اندازه ضایعه، دیسفاژی یا دیسفونی ممکن است وجود داشته باشد. علائم و نشانههای سیستمیک معمولاً تا مراحل بعدی بیماری آشکار نمیشوند و تظاهرات شامل کاشکسی یا علائم مرتبط با متاستازها خواهند بود.
SCC دهانی معمولاً بهصورت یک لکه قرمز یا سفید (به ترتیب اریترولاژیا یا لوکوپلاکیا) آغاز میشود که طی چند ماه تا چند سال به یک زخم نفوذی یا توده برجسته تبدیل میشود.