عنوان: هیدروسل (Hydrocele)
هیدروسل به تجمع مایع سروزی بین لایههای احشایی و جداری تونیکا واژینالیس (tunica vaginalis) اطلاق میشود که بیضهها و طناب اسپرماتیک را پوشش میدهد. هیدروسلها ممکن است به دو نوع ارتباطی (communicating) و غیرارتباطی (noncommunicating) تقسیم شوند. هیدروسل ارتباطی ناشی از عدم بسته شدن تونیکا واژینالیس و باقیماندن فرآیند باز است. این نوع بیشتر در نوزادان دیده میشود و مایع آن اغلب قابل کاهش است. هیدروسلهای غیرارتباطی به حفره صفاقی ارتباطی ندارند و قابل کاهش نیستند.
علائم و نشانهها
هیدروسل معمولاً بهصورت توده کیستیک بدون درد و قابل مشاهده یا لمس در کیسه بیضه ظاهر میشود و بهطور کلی بدون علائم دیگر است.
در نوزادان پسر، معمولاً تورم بیدرد کیسه بیضه در یک یا در موارد نادر در هر دو طرف مشاهده میشود. اغلب هیدروسل در سال اول زندگی بهطور خودبخودی بدون نیاز به مداخله پزشکی از بین میرود. مردان بالغ که با هیدروسل مواجه میشوند ممکن است احساس ناراحتی، سنگینی یا پر بودن و یا سفتی و تحریک پوست کیسه بیضه را تجربه کنند.
هیدروسلها در تعداد کمی از بیماران بهصورت دوطرفه بروز میکنند. اندازه و قابلیت لمس آن ممکن است بسته به وضعیت بیمار (خوابیده، ایستاده و غیره) متفاوت باشد. هنگامی که در سمت راست بدن قرار دارد، اغلب با فتق (hernia) همراه است.
هیدروسل مادرزادی
هیدروسل مادرزادی ناشی از فرآیندی در دوران جنینی است که در آن پروسسوس واژینالیس (processus vaginalis) باز باقی میماند و اجازه تجمع مایع از صفاق در کیسه بیضه را میدهد. بیشتر هیدروسلها در هنگام تولد وجود دارند و تقریباً ۱٪ تا ۲٪ از نوزادان ممکن است با هیدروسل مواجه شوند. نوزادانی که زودرس به دنیا میآیند در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
هیدروسل در بزرگسالان
هیدروسل در بزرگسالی ممکن است بهدلیل التهاب کیسه بیضه ناشی از اپیدیدیمو-ارکیتیس (epididymo-orchitis)، سل (tuberculosis) یا عفونتهای مناطق گرمسیری رخ دهد. پسران بزرگتر و مردان بالغ نیز ممکن است بهدلیل آسیب به کیسه بیضه دچار هیدروسل شوند. عوامل خطر شامل عفونتهای منتقله از راه جنسی (STIs) نیز میباشند. در بزرگسالان، معمولاً افراد بالای ۴۰ سال تحت تأثیر قرار میگیرند. اگرچه هیدروسلها معمولاً خوشخیم هستند و بهطور کلی بر باروری تأثیری ندارند، اما ممکن است با سایر شرایط جدی بیضه مانند عفونت، تومور یا فتق اینگوینال (inguinal hernia) همراه باشند. تقریباً تمامی هیدروسلهای اکتسابی با رفع علت زمینهای بهبود مییابند.
درمان
بیشتر هیدروسلها در سال اول زندگی بهطور خودبخودی برطرف میشوند. در صورت ماندگاری و علامتدار بودن هیدروسل در نوزادان یا بزرگسالان، میتوان به جراحی برداشت (resection) آن فکر کرد.