بیماری ویروس تاناپاکس، که به عنوان آبله کوچک رودخانه‌ای یا "بوتونز دو بوما" نیز شناخته می‌شود، یک بیماری زئونوز (zoonosis) است که در مناطق استوایی آفریقا بومی می‌باشد. این بیماری از طریق مکانیسمی ناشناخته از میمون‌ها به انسان منتقل می‌شود، هرچند پشه‌های کولیسین (culicine mosquitoes) به عنوان ناقلان مشکوک در نظر گرفته می‌شوند. گاهی انتقال از طریق تماس مستقیم با میمون‌های آلوده رخ می‌دهد.
تاریخچه و علائم بیماری
این بیماری نخستین بار در کنیا و در امتداد رودخانه تانا توصیف شد. بیماران علائمی مانند تب (در ۵۸٪ موارد)، بی‌حالی، سردرد، درد مفاصل (arthralgias)، درد کمر و ۱ تا ۳ ضایعه آبله‌ای (در ۷۸٪ موارد فقط یک ضایعه) در اندام‌ها، بخش پایین تنه یا سر نشان می‌دهند. این ضایعات معمولاً ۱ تا ۳ روز پس از شروع تب ظاهر می‌شوند. به ندرت، بیماران ممکن است تا ۱۰ ضایعه داشته باشند. لنفادنوپاتی (lymphadenopathy) منطقه‌ای نیز معمولاً رخ می‌دهد. این بیماری برخلاف سایر بیماری‌های ناشی از ویروس آبله مانند واریولا (variola یا آبله)، خوش‌خیم و خودمحدود شونده است.
اپیدمیولوژی
بیشتر بیماران بزرگسال هستند (میانگین سنی: ۲۰ سال)، و در مناطق غیربومی مواردی در دست‌اندرکاران حیوانات که توسط میمون‌ها خراشیده شده‌اند، گزارش شده است. شیوع‌هایی در مناطق بومی در طی سیل‌ها رخ داده است، جایی که جمعیت‌های انسانی و پریمات‌های غیرانسانی در یک منطقه کوچک محصور شده‌اند.
دوره کمون و پیشرفت بیماری
دوره کمون (incubation period) ناشناخته است اما در عفونت‌های تجربی حیوانی و انسانی ۳ تا ۵ روز گزارش شده است.
سیر و تکامل ضایعات آبله‌ای
ضایعات آبله‌ای با خارش (pruritus) بدون ضایعه خاصی آغاز می‌شوند، سپس پاپول‌های کوچک ظاهر شده و به وزیکولوپاپول‌ها (vesiculopapules) تبدیل می‌شوند، سپس به صورت ناف‌دار در می‌آیند، و بعد از آن با یک حاشیه برجسته زخم می‌شوند و در نهایت پوسته می‌بندند. یک هاله قرمز و سفت به قطر چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر ممکن است ضایعات آبله‌ای را احاطه کند. ضایعات آبله‌ای به آهستگی طی ۶ تا ۸ هفته تکامل می‌یابند و در نهایت به جای زخم ختم می‌شوند.