سندرم کوستمن

تعریف و ویژگی‌ها: سندرم کوستمن نوعی نوتروپنی مادرزادی شدید (Severe Congenital Neutropenia - SCN) است که به صورت اتوزومال مغلوب به ارث می‌رسد. این بیماری با توقف تمایز نوتروفیل‌ها، کاهش مداوم تعداد نوتروفیل‌ها (تعداد مطلق نوتروفیل [Absolute Neutrophil Count - ANC] کمتر از 0.5 × ۱۰^۹ در لیتر)، و افزایش حساسیت به عفونت‌های باکتریایی که از دوره نوزادی آغاز می‌شود، مشخص می‌گردد.

علت‌شناسی: سندرم کوستمن به علت جهش در ژن پروتئین مرتبط با HCLS1 (HAX1) ایجاد می‌شود. دو ایزوفرم اسپلایس HAX1 شناسایی شده‌اند. جهش در یکی از ایزوفرم‌های HAX1 با SCN در ارتباط است، در حالی که جهش در هر دو ایزوفرم با SCN و علائم عصبی از جمله تأخیر در رشد و تشنج‌های صرعی مرتبط است.

اپیدمیولوژی: SCN نادر است و شیوع آن ۳ تا ۸.۵ مورد در هر میلیون نفر است. تخمین زده می‌شود که یک‌سوم بیماران مبتلا به SCN جهش هموزیگوت در HAX1 داشته باشند. کمتر از ۱۰۰ مورد از سندرم کوستمن در سراسر جهان گزارش شده است که عمدتاً در خانواده‌های دارای هم‌خونی در خاورمیانه (ترکیه، ایران)، اروپا (سوئد، بریتانیا، ایتالیا) و ژاپن بوده‌اند. هیچ موردی در ایالات متحده گزارش نشده است.

علائم بالینی: این سندرم در دوره نوزادی با تب‌های شدید، التهاب ناف (امفالیتیس)، عفونت‌های سینوپولمونری، التهاب لثه (ژینژیویت)، عفونت گوش (اوتیتیس) و التهاب ماستوئید (ماستوییدیتیس) تظاهر می‌یابد. در ادامه، نوزادان ممکن است دچار سلولیتیس یا آبسه‌های عمیق بافتی متعدد ناشی از استافیلوکوک‌ها و استرپتوکوک‌ها و پریودونتیتیس شوند.

پیش‌آگهی و درمان: پیش از ورود آنتی‌بیوتیک‌ها و درمان با فاکتور محرک کلونی گرانولوسیت‌ها (Granulocyte Colony-Stimulating Factor - G-CSF)، میزان مرگ و میر بیماران مبتلا به SCN به علت عفونت‌های شدید باکتریایی بیش از ۹۰ درصد بود که بیشتر قبل از سن ۱ سالگی رخ می‌داد. با درمان G-CSF، بقای کلی اکنون ۹۰ درصد است و بیشتر بیماران به بزرگسالی می‌رسند، و تنها ۱۰ درصد از بیماران بر اثر سپسیس، سندرم میلودیسپلاستیک یا لوسمی میلوئید حاد جان خود را از دست می‌دهند.