مراقبت فوری / تثبیت وضعیت: برای بیمارانی که مشکوک به عفونت ادراری (UTI) و سپسیس (urosepsis) هستند، باید فوراً پروتکل‌های مربوط به سپسیس فعال شود. برای اطلاعات بیشتر به مدیریت سپسیس باکتریایی (bacterial sepsis) مراجعه کنید.
مروری بر تشخیص: این خلاصه به بررسی عفونت ادراری (UTI) در نوزادان و کودکان می‌پردازد. عفونت ادراری در نوزادان تازه متولد شده به‌طور جداگانه بررسی می‌شود.
عفونت ادراری (UTI) اصطلاح کلی است که به عفونت در هر نقطه از سیستم ادراری اشاره دارد. UTI می‌تواند بر اساس مکان دقیق عفونت، حضور یا عدم حضور علائم و عوارض به زیرگروه‌های بیشتری تقسیم شود. در عمل روزمره، این طبقه‌بندی‌ها اغلب با هم تداخل دارند و ممکن است تعیین آن‌ها از نظر بالینی دشوار باشد.
تعاریف
• باکتریوری (Bacteriuria) – حضور باکتری در ادرار. • سیستیت (Cystitis) – سندرومی که شامل مجموعه‌ای از سوزش ادرار، تکرر ادرار، فوریت و گاهی حساسیت سوپراپوبیک است؛ می‌تواند در شرایط التهاب دستگاه ادراری تحتانی در غیاب عفونت یا اورتریت وجود داشته باشد. • پیلونفریت حاد (Acute pyelonephritis) – سندروم بالینی که با درد پهلو، حساسیت پهلو و تب مشخص می‌شود که اغلب با علائم سیستیت در حضور باکتریوری قابل توجه همراه است. این سه‌گانه علائم (درد پهلو، تب و حالت تهوع / استفراغ) همچنین می‌تواند در اتیولوژی‌های غیرعفونی مانند سنگ کلیه و انفارکتوس کلیوی مشاهده شود. • عفونت ادراری بدون عارضه (Uncomplicated UTI) – عفونت ادراری در دستگاه ادراری که از نظر ساختاری و عصبی طبیعی است. • عفونت ادراری پیچیده (Complicated UTI) – عفونت ادراری در حضور ناهنجاری‌های آناتومیکی یا عملکردی. • اوروسپسیس (Urosepsis) – سپسیس ناشی از عفونت ادراری.
شیوع و بروز عفونت‌های ادراری در کودکان شایع هستند و حدود ۱٪ تا ۲٪ بروز دارند. این عفونت‌ها در سه ماه اول زندگی در پسران بیشتر دیده می‌شود و در بقیه دوران نوزادی و کودکی در دختران شایع‌تر است.
علائم همانند بزرگسالان، عفونت‌های ادراری در کودکان با طیفی از علائم ظاهر می‌شوند. بیماران ممکن است با تب، درد شکم یا کمر، حالت تهوع یا استفراغ، سوزش ادرار، هماچوری و/یا خستگی مراجعه کنند. حدود ۷٪ از بیماری‌های تب‌دار نامشخص در نوزادان و کودکان خردسال به دلیل عفونت ادراری است.
اتیولوژی باکتری‌ها عامل اصلی عفونت‌های ادراری هستند که ۸۰٪ موارد را اشریشیا کلی (Escherichia coli) تشکیل می‌دهد. سایر باکتری‌های گرم منفی شامل کلبسیلا (Klebsiella)، انتروباکتر (Enterobacter)، پروتئوس (Proteus)، سراشیا (Serratia)، و سیتروباکتر (Citrobacter) هستند. عوامل گرم مثبت شامل استرپتوکوک گروه B (Group B Streptococcus) و استافیلوکوکوس (Staphylococcus) نیز یافت می‌شوند. عوامل ویروسی و قارچی به ندرت باعث عفونت ادراری در نوزادان و کودکان می‌شوند.
عوامل خطر
• پسران ختنه‌نشده، به‌ویژه اگر کمتر از ۳ ماهه باشند. پسران ختنه‌نشده ۴ تا ۸ برابر بیشتر از پسران ختنه‌شده در معرض عفونت ادراری قرار دارند. • جنس مؤنث هنگام تولد: دختران ۲ تا ۴ برابر بیشتر از پسران ختنه‌شده در معرض عفونت ادراری قرار دارند. • بستگان درجه یک با سابقه عفونت ادراری. • ناهنجاری‌های آناتومیکی یا عملکردی و بازگشت ادرار از مثانه به حالب: مانند دریچه‌های خلفی مجرای ادرار، انسداد اتصال حالب به لگنچه. • مثانه نوروژنیک: آسیب به نخاع (مانند میلومننگوسل). • اختلال عملکرد مثانه یا روده. • رابطه جنسی (خطر عفونت ادراری را در زنان افزایش می‌دهد). • کاتتریزاسیون / ابزارآلات مثانه. • یبوست.
پاتوژنز
• مسیر صعودی – در اکثر عفونت‌های ادراری، پاتوژن‌ها از طریق مجرای ادرار به مثانه دسترسی پیدا می‌کنند. صعود بیشتر پاتوژن‌ها علت بیشتر عفونت‌های پارانشیم کلیه است. ماساژ مجرای ادرار و رابطه جنسی اولین مرحله این فرآیند را در زنان تسهیل می‌کند. کاتترهای دائمی صعود را تسهیل می‌کنند و اسپرم‌کش‌ها مستعمره‌سازی واژن با پاتوژن‌ها را ترویج می‌دهند. • مسیر هماتوژن – مرتبط با تشکیل آبسه در کلیه‌ها. معمولاً ناشی از باکتریمی با پاتوژن‌های ویرولنت مانند استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus)، سالمونلا (Salmonella)، یا احتمالاً کاندیدا (Candida) است. عفونت کلیه با باسیل‌های گرم منفی از طریق مسیر هماتوژن در انسان نادر است، اگرچه پیلونفریت صعودی می‌تواند در ۲۰٪ تا ۳۰٪ موارد منجر به باکتریمی شود.
پیشرفت درمان سریع عفونت ادراری برای کاهش احتمال پیلونفریت، آبسه‌های کلیوی و زخم‌های کلیوی که می‌توانند منجر به آسیب مزمن کلیه و فشار خون بالا شوند، بسیار مهم است. اگر یک رفتار یا وضعیت آناتومیکی زیرین که بیمار را در معرض خطر بالاتر عفونت‌های ادراری مکرر قرار می‌دهد شناسایی شود، درمان اختلال زیرین به شدت توصیه می‌شود. عوامل خطر برای زخم کلیوی ناشی از عفونت ادراری شامل تأخیر