گازهای آمونیاک بی‌آب (Anhydrous Ammonia)، دی‌اکسید گوگرد (Sulfur Dioxide)، و اسید هیدروکلریک (Hydrochloric Acid) همه زمانی که با پوست و غشاهای مخاطی تماس پیدا می‌کنند، اسیدها یا بازهای بسیار خورنده‌ای تشکیل می‌دهند و سوختگی‌های شدید شیمیایی ایجاد می‌کنند.
آمونیاک بی‌آب (Anhydrous Ammonia):
آمونیاک بی‌آب یک گاز بی‌رنگ و تندبو است که به‌طور مکرر در کشاورزی و تولید الیاف مصنوعی استفاده می‌شود. تماس آن با آب، هیدروکسید آمونیوم تولید می‌کند. تماس با این گاز می‌تواند به علائم مختلفی منجر شود:
- دستگاه تنفسی فوقانی: گلودرد، تحریک بینی با عطسه و آبریزش بینی.
- دستگاه تنفسی تحتانی: احساس تنگی در قفسه سینه، سرفه، خس‌خس، تاکی‌کاردی، ادم ریوی، انسداد راه هوایی ناشی از بافت مرده و ایست تنفسی.
- گوارشی: تهوع و استفراغ.
- پوستی: بسته به غلظت گاز، سوختگی‌های سطحی تا عمقی با از دست دادن بافت، ترومبوز و نکروز.
- چشمی: اشکریزش، ورم ملتحمه، ادم پلک، بلفارواسپاسم، فوتوفوبیا، زخم، سوراخ شدن و از دست دادن بینایی.
- استنشاق آمونیاک می‌تواند کشنده باشد. غلظت هوای بلافاصله خطرناک برای زندگی یا سلامتی (IDLH) آمونیاک ۳۰۰ ppm است.
دی‌اکسید گوگرد (Sulfur Dioxide):
دی‌اکسید گوگرد یک گاز فشرده است که در صنایع و کاربردهای تجاری استفاده می‌شود. تماس با رطوبت، اسید سولفورو تولید می‌کند.
- دستگاه تنفسی فوقانی: گلودرد، تحریک بینی با عطسه و آبریزش بینی.
- دستگاه تنفسی تحتانی: احساس تنگی در قفسه سینه، سرفه، خس‌خس، دیس‌پنه، تاکی‌کاردی، ادم ریوی، سیانوز و انسداد راه هوایی ناشی از بافت مرده.
- گوارشی: تهوع با استفراغ.
- پوستی: سوختگی شیمیایی، به‌ویژه در نواحی مرطوب مانند زیر بغل و کشاله ران.
- چشمی: اشکریزش، ورم ملتحمه، ادم موضعی، آسیب قرنیه، زخم، سوراخ شدن و از دست دادن بینایی.
- استنشاق دی‌اکسید گوگرد می‌تواند مرگبار باشد. غلظت هوای IDLH برای دی‌اکسید گوگرد ۱۰۰ ppm است.
اسید هیدروکلریک (Hydrochloric Acid):
اسید هیدروکلریک (HCl) یک ماده خورنده قوی است که در تولید کلریدها، پالایش سنگ معدن قلع و به‌عنوان معرف آزمایشگاهی و کاربردهای دیگر استفاده می‌شود. این اسید به‌صورت مایع بی‌رنگ یا زرد کمرنگ با بوی تند و تحریک‌کننده است.
- تنفسی: استنشاق اسید هیدروکلریک ممکن است منجر به سوختگی‌های خورنده، نکروز اپیتلیوم برونش، تنگی حنجره و برونش، سوراخ شدن سپتوم بینی و بسته شدن گلوت شود. قرار گرفتن طولانی‌مدت ممکن است باعث پنومونیت و ادم ریوی شود.
- گوارشی: بلع مایع می‌تواند منجر به درد، تحریک، تهوع، استفراغ (با استفراغ قهوه‌ای)، تشنگی، دیس‌فاژی، ترشح بزاق، لرز، تب، اضطراب، شوک و سوختگی، زخم یا سوراخ شدن دستگاه گوارش شود. پریتونیت، تنگی و استنوز نیز ممکن است رخ دهد.
- پوستی: علاوه بر سوختگی، تماس پوستی ممکن است منجر به تحریک، درد، درماتیت و زخم شود. سرمازدگی نیز می‌تواند از تماس با مایع سردشده رخ دهد.
- چشمی: پاشیدن مایع به چشم می‌تواند آسیب دائمی به چشم وارد کند. درد، تورم، ورم ملتحمه، فرسایش قرنیه و نکروز ملتحمه و اپیتلیوم قرنیه با سوراخ شدن یا زخم نیز ممکن است مشاهده شود.
- مرگ ممکن است ناشی از شوک گردش خون، آسفیکسی یا سوراخ شدن معده باشد.
- غلظت هوای IDLH برای اسید هیدروکلریک ۵۰ ppm است.