خارپوستان (Echinoderms) در تمامی اقیانوسهای جهان، از مناطق گرمسیری تا مناطق قطبی، یافت میشوند. بدن آنها به شکل کروی و با خارهای تیز و شکننده پوشیده شده است. در نوک خارها ممکن است غدهای زهری وجود داشته باشد. برخی از گونهها نیز دارای فکهای قلابمانند (pedicellaria) هستند که میتوانند زهر تزریق کنند. تعداد گونههای خارپوستان ۶۰۰ عدد است که ۸۰ گونه از آنها زهرآگین هستند.
خطرات برای افراد
شناگران، موجسواران، غواصان و ماهیگیران در معرض خطر آسیبهای ناشی از تماس با خارپوستان قرار دارند. زمانی که بهطور ناگهانی بر روی آنها قدم گذاشته شود، برداشته شوند یا به آنها برخورد کنند، خارها میتوانند پوست را سوراخ کنند و باعث سوختگی شدید و دردی شوند که بهطور معمول بیش از حد انتظار است. این درد اغلب برای چند ساعت ادامه دارد و سپس به دردی مبهم تبدیل میشود که ممکن است به مرکز بدن انتشار یابد. ناحیه اطراف خار ممکن است متورم، ملتهب و بیحس شود. تغییر رنگ سیاه به دلیل جوهر خارها در محل سوراخشدگی مشاهده میشود و میتواند برای چند روز باقی بماند. زخمهای ساده معمولاً طی یک یا دو هفته بهبود مییابند.
عوارض
عوارض شامل باقیماندن خارها، عفونت ثانویه، زخم شدن و حساسیت تأخیری هستند.
علائم سیستمیک
زهر برخی گونهها میتواند علائم سیستمیک شدید ایجاد کند. بیحالی، ضعف، شوک و فلج بولبار یا تنفسی گزارش شدهاند.