پاخیونیشیا کونژینیتا (Pachyonychia Congenita - PC) یکی از گروه بیماریهای ارثی پالموپلانتر کراتودرم (palmoplantar keratodermas - PPKs) است که با دیستروفی ناخن هیپرتروفیک و هایپرکراتوز بستر ناخن (پاخیونیشیا) و درد کف پا مشخص میشود. یافتههای مرتبط شامل کراتودرمی پالموپلانتر، لوکوکراتوز دهانی، کیستهای پیلوسباسه و کراتوزهای فولیکولی در ناحیه تنه و اندامها میباشد. این بیماری معمولاً به صورت اتوزومال غالب به ارث میرسد و ناشی از جهش در یکی از پنج ژن کدکننده کراتینهای اپیدرمی (KRT6A، KRT6B، KRT6C، KRT16 و KRT17) است. برخی ویژگیها ممکن است در ماههای اول زندگی مشاهده شوند. انواع اتوزومال مغلوب نیز توصیف شدهاند. برآورد میشود که در یکسوم موارد، جهشها خودبهخودی بوده و به ارث نرسیدهاند.
به طور تاریخی، PC بر اساس دیمریزه شدن معمول کراتینها (مانند KRT6a/16، KRT6b/17) طبقهبندی میشد؛ اما این امر با طبقهبندی بر اساس ژنوتیپ جایگزین شده است. همه زیرگروهها دارای درجهای از کراتودرمی پالمار هستند.
ارتباطهای فنوتیپی با هر ژنوتیپ شامل موارد زیر است:
• جهشهای KRT6A بیشترین شیوع لوکوکراتوز دهانی، مشکل در تغذیه، درد گوش، تجمع سرومن و گرفتگی صدا را دارند. کراتودرمی پالمار، کیستها و دندانهای نوزادی نیز ممکن است وجود داشته باشند. همچنین کایلیت زاویهای، دیسکراتوز قرنیه و کاتاراکت توصیف شدهاند. این نوع قبلاً به عنوان نوع ۳ PC شناخته میشد. بیماران با این جهش احتمالاً در سنین پایین شناسایی میشوند.
• جهشهای KRT16 بیشترین شیوع کراتودرمی پالمار، کراتودرمی پلانتار دردناک که نیاز به وسایل کمکی برای راه رفتن دارد، و لوکوکراتوز دهانی را دارند. ویژگیهای دیگر کمتر رخ میدهند و دندانهای نوزادی بعید است که حضور داشته باشند. این نوع قبلاً به عنوان سندرم جاداسون-لواندوفسکی شناخته میشد.
• جهشهای KRT17 بیشتر با دندانهای نوزادی و کیستها همراه هستند و کمتر با کراتودرمی پلانتار، هرچند که این حالت نیز در حدود ۸۰٪ از این بیماران رخ میدهد. بولها و هیپرهیدروزیس کف دست و پا نیز ممکن است گزارش شوند. این نوع قبلاً به عنوان سندرم جکسون-لاولر شناخته میشد.
• جهشهای KRT6B بیشتر با بروز کیستیک (تقریباً ۷۰٪) همراه هستند، در مقایسه با لوکوکراتوز دهانی، گرفتگی صدا و تجمع سرومن که در کمتر از ۲۵٪ از یک گروه رخ میدهد. دندانهای نوزادی در حضور این جهش احتمالاً ظاهر نمیشوند. ضایعات حنجره، ناتوانی ذهنی و آلوپسی نیز گزارش شدهاند که قبلاً به عنوان نوع ۴ PC شناخته میشد، اما این یافتهها لزوماً مختص این جهش نیستند.
• جهشهای KRT6C کمترین تعداد شناسایی را دارند. تقریباً همه بیماران با این جهش دارای کراتودرمی پلانتار هستند. در مقابل، درگیری پالمار نادر است. دندانهای نوزادی، مشکل در تغذیه و درد گوش نیز اغلب رخ میدهند. کیستها و لوکوکراتوز دهانی کمتر از سایر جهشهای کراتین رخ میدهند.