تلانژکتازی نویدی یک‌طرفه (Unilateral nevoid telangiectasia یا UNT)، که به عنوان تلانژکتازی سطحی یک‌طرفه درماتومی نیز شناخته می‌شود، یک وضعیت پوستی است که با حضور تلانژکتازی‌ها (telangiectasias) در توزیع درماتومی (dermatomal) یا بلاشکوئید (Blaschkoid) مشخص می‌شود. UNT اغلب در مناطق درماتومی C3-C4 یا سه‌قلویی (trigeminal) رخ می‌دهد و می‌تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. فرم مادرزادی آن کمتر شایع است و بیشتر در مردان مشاهده می‌شود، در حالی که فرم اکتسابی شایع‌تر است و بیشتر در زنان دیده می‌شود. این وضعیت بدون علامت است.

UNT اکتسابی

UNT اکتسابی معمولاً با شرایط فیزیولوژیک افزایش سطوح استروژن همراه است، مانند درمان‌های هورمونی، بلوغ و بارداری در زنان، و آدرنارک (adrenarche) در مردان. این وضعیت همچنین گزارش شده است که در شرایط پاتولوژیک افزایش استروژن، مانند بیماری مزمن کبدی و اختلال مصرف الکل، توسعه می‌یابد. با این حال، گزارش‌هایی از بروز UNT اکتسابی در کودکان و بزرگسالان در شرایط سطوح طبیعی استروژن سرم و مطالعات عملکرد طبیعی کبد وجود دارد.

علت‌شناسی UNT

علت UNT ناشناخته است؛ نظریه کنونی این است که UNT در شرایطی از افزایش نسبی استروژن رخ می‌دهد. این افزایش نسبی استروژن به‌طور متعاقب باعث آشکار شدن افزایش محلی گیرنده‌های استروژن می‌شود که به دلیل موزائیسم کروموزومی (chromosomal mosaicism) ایجاد شده است. مکانیسم‌های دیگر که برای توسعه UNT مطرح شده‌اند شامل تغییرات عصبی، اختلالات همودینامیک، ناهنجاری‌های بافت همبند پیرامون عروقی و عوامل آنژیوژنیک (angiogenic factors) هستند.