سپسیس باکتریایی در کودکان یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در کودکان است و از سرطان‌های دوران کودکی پیشی گرفته است. ویژگی‌های بارز سپسیس شامل دمای غیرطبیعی بدن، شمارش غیرطبیعی لکوسیت‌ها، تاکی‌پنه (تنفس سریع) و تاکی‌کاردی (ضربان قلب سریع) است. ضایعات پوستی که می‌توانند سرنخی برای علت سپسیس فراهم کنند، ممکن است ناشی از تهاجم مستقیم عروقی و انسداد، واسکولیت ناشی از رسوب کمپلکس‌های ایمنی یا اثرات سموم باشند.
سپسیس باکتریایی در کودکان معمولاً به علت مننگوکوکمی (meningococcemia) یا باکتری‌های گرم مثبت رخ می‌دهد. بیماران ایمنوکمپرومايز، دارای سوختگی، نوتروپنی، یا دارای کاتتر وریدی (IV catheter) در معرض خطر بالاتری برای سپسیس قرار دارند. توجه: سپسیس نوزادی (neonatal sepsis) به‌عنوان یک مفهوم تشخیصی جداگانه بررسی می‌شود، همان‌طور که علل فردی باکتریایی و قارچی سپسیس نیز به طور جداگانه مورد بحث قرار می‌گیرند.
بیماری مننگوکوکی
بیماری مننگوکوکی یک عفونت به سرعت پیش‌رونده است که توسط نایسریا مننژیتیدیس (Neisseria meningitidis)، یک باکتری گرم منفی دیپلوکوک، ایجاد می‌شود. علائم ممکن است با یک بیماری غیر اختصاصی شبیه ویروسی شروع شود و طی چند ساعت به یکی از دو شکل اصلی مننژیت یا سپتیسمی پیشرفت کند. بیشتر موارد از طریق تماس با ناقلین بدون علامت و از طریق قطرات تنفسی منتقل می‌شوند. کودکان زیر 5 سال و نوجوانان 15 تا 19 سال بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
سندروم شوک توکسیک (Toxic Shock Syndrome – TSS)
در کودکان، سندروم شوک توکسیک معمولاً پس از جراحی یا آسیب‌های پوستی رخ می‌دهد، اما گاهی بدون عوامل خطر قبلی نیز ممکن است ظاهر شود.
- TSS استافیلوکوکی توسط استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus) که قادر به تولید سم TSST-1 است، ایجاد می‌شود. در این نوع، یافته‌های پوستی اریتودرمی شایع‌تر از نوع استرپتوکوکی است.
- TSS استرپتوکوکی نیز توسط اگزوتوکسین‌ها ایجاد می‌شود که از طریق یک مکانیسم سوپرانتی‌ژن باعث تحریک شدید سلول‌های T می‌شوند. شایع‌ترین علامت اولیه، درد شدید در یک اندام است که ممکن است با یا بدون عفونت بافت نرم زیرین همراه باشد. در کودکان، TSS استرپتوکوکی ممکن است بدون منبع عفونت مشخص بروز کند و می‌تواند با باکتریمی، اندوکاردیت، پنومونی، افیوژن پلورال یا استئومیلیت همراه باشد. علائم اولیه شامل تب، اسهال و میالژی است. اگزانتم ماکولار که در TSS استافیلوکوکی دیده می‌شود، در نوع استرپتوکوکی بسیار کمتر شایع است. حدود 48-72 ساعت پس از شروع اولیه، شوک و نارسایی چندعضوی (multiorgan failure) ایجاد می‌شود. عوامل خطر شامل عفونت واریسلا، گزش‌ها و پارگی‌های پوستی (lacerations) هستند.
سپسیس ناشی از سایر باکتری‌ها
سپسیس باکتریایی ممکن است با ضایعات پوستی مانند پتشی یا پورپورا همراه باشد:
- استرپتوکوکوس پنومونیه (Streptococcus pneumoniae): علت شایع سپسیس در کودکان خردسال و کودکانی با عفونت HIV، بیماری سلول داسی‌شکل، آسپلنی یا سندرم نفروتیک.
- بیماران مبتلا به سلول داسی‌شکل در معرض خطر بالاتری برای سپسیس ناشی از سالمونلا (Salmonella spp.) هستند.
- سودوموناس آئروژینوزا (Pseudomonas aeruginosa): ممکن است با ضایعات پوستی مانند اکتیما گانگرنوزوم همراه باشد، و نوتروپنی یک عامل خطر عمده است.
- لیستریا مونوسیتوژنز (Listeria monocytogenes): در نوزادان، بیماران مبتلا به HIV، و بیماران با نقص ایمنی سلولی گزارش شده است. در این بیماران، پنومونی و مننژیت غالب هستند، اما ضایعات پورپوریک نیز ممکن است رخ دهند.
بیماران مبتلا به نقص در اجزای دیرهنگام سیستم مکمل (C5-C9) از جمله افراد مبتلا به سندرم نفروتیک، در معرض خطر ابتلا به نایسریا مننژیتیدیس هستند.