سندرم ورنر (Werner syndrome - WS)، که به عنوان پیری زودرس بزرگسالی نیز شناخته می‌شود، یک بیماری چندارگانی با وراثت اتوزومی مغلوب است که با پیری زودرس چندین اندام از جمله پوست، سیستم قلبی‌عروقی و غدد جنسی همراه است و با افزایش بروز بدخیمی‌ها، از جمله چندین سرطان نادر، مرتبط است. این بیماری اغلب با عدم وجود رشد طبیعی در دوران نوجوانی شروع می‌شود. بدخیمی‌های مشتق از بافت همبند (mesenchymally derived malignancies) در این بیماران بسیار شایع‌تر از جمعیت عمومی هستند. هنگامی که تشخیص احتمالی داده شد، می‌توان نقص ژنی خاص در یک هلیکاز (WRN) را تعیین کرد. همیشه بیماران را برای پیگیری تظاهرات بالقوه تهدیدکننده حیات این اختلال به دقت دنبال کنید. میانگین طول عمر ۵۴ سال است. این اختلال در افرادی که نقص ایمنی ژنتیکی یا اکتسابی دارند، افزایش نمی‌یابد.
وراثت و شیوع
این بیماری دارای وراثت اتوزومی مغلوب است و به دلیل جهش بنیان‌گذار در جمعیت ژاپنی و ساردینیا به شدت افزایش یافته است. همه نژادها و گروه‌های قومی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و تفاوت معنی‌داری در بروز بین جنسیت‌ها وجود ندارد. ژن متاثر WRN یک هلیکاز (RECQL2) است که در تکثیر، نوترکیبی و ترمیم DNA دخیل است. ده‌ها جهش مختلف در WRN وجود دارد که اغلب باعث ایجاد پروتئین ناقص می‌شوند.
علائم در دوره‌های مختلف زندگی
در دوران کودکی، صدای بیمار ممکن است زیر یا خشن باشد، اما به جز در موارد خانوادگی، این تشخیص به ندرت قبل از دهه سوم یا چهارم انجام می‌شود.
در دهه سوم (۲۰ سالگی)، خاکستری شدن موها (اغلب در شقیقه‌ها) ممکن است اولین علامت باشد، و سپس ریزش عمومی مو، هیپرکراتوز موضعی بر روی برآمدگی‌های استخوانی و آتروفی بافت نرم (روی اندام‌ها اما نه در تنه) رخ می‌دهد. بدخیمی‌ها شروع به بروز می‌کنند.
در دهه چهارم (۳۰ سالگی)، آب‌مروارید دو طرفه پس‌قشری و زیرکپسولی، آتروفی بیضه، یائسگی زودرس، آترواسکلروز زودرس، زخم‌های پوستی و دیابت رخ می‌دهد.
بدخیمی‌ها
بدخیمی‌ها در دهه سوم شروع به بروز می‌کنند و در بقیه عمر بیمار افزایش می‌یابند. تومورهای سندرم ورنر معمولاً در سنین پایین‌تری نسبت به همان تومور در جمعیت عمومی رخ می‌دهند. نئوپلاسم‌های شایع، که اغلب از منشاء بافت همبند هستند، شامل کارسینوم‌های تیروئید، انواع مختلف ملانوما (ملانوما مخاطی و ملانوم آکرال لنتیجینوس، که در جمعیت ژاپنی شایع‌تر است)، مننژیوم‌ها، سارکوم‌های بافت نرم، بدخیمی‌های هماتولوژیک و لنفوئید و استئوسارکوم‌ها هستند. خطر سرطان برای اکثر بدخیمی‌های شایع در سندرم ورنر افزایش می‌یابد.
علائم اصلی (عمده)
- آب‌مروارید دو طرفه
- کوتاهی قد
- خاکستری شدن زودرس، نازک شدن و ریزش مو
- تغییرات پوستی شامل پوست سفت (اسکلروز)، پوست آتروفیک، تغییرات رنگدانه‌ای، زخم، هیپرکراتوز، آتروفی زیرجلدی منطقه‌ای و اسکلروز (چهره شبیه پرنده)
معیارهای تشخیص قطعی
تشخیص قطعی شامل همه علائم عمده و ۲ علامت اضافی (مانند دیابت، هیپوگنادیسم، پوکی استخوان، آترواسکلروز زودرس، نئوپلاسم‌ها، صدای زیر، و کف پای صاف) است.