لنفوپلاسموسیتیک لنفوم (ماکروگلوبولینمی والدنستروم؛ WM)
لنفوپلاسموسیتیک لنفوم (Waldenström macroglobulinemia; WM) یک اختلال نئوپلاستیک کلونال نادر است که با تکثیر سلول‌های لنفوپلاسموسیتوئید در پوست و همچنین تکثیر سلول‌های پلاسما و افزایش ایمونوگلوبولین M (IgM) مشخص می‌شود. این بیماری به عنوان یک لنفوم غیر هوچکین با درجه پایین در نظر گرفته می‌شود. WM به طور کلی سه مرحله دارد: گاموپاتی مونوکلونال ایمونوگلوبولین M با اهمیت نامشخص (MGUS، افزایش پروتئین‌های مونوکلونال بدون علائم)، سپس WM خاموش و در نهایت WM.
شیوع و اپیدمیولوژی
شیوع WM در مردان ۳.۴ در هر میلیون و در زنان ۱.۷ در هر میلیون است و در بیماران سفیدپوست بیشتر دیده می‌شود و ۱٪ تا ۲٪ از بدخیمی‌های هماتولوژیک را تشکیل می‌دهد. میانگین سنی شروع بیماری حدود ۶۰ سال است. گاهی اوقات WM به صورت خانوادگی با میلومای چندگانه یا اختلالات دیگر سلول‌های B دیده می‌شود.
تغییرات ژنتیکی
جهش در MYD88 L265P در ۸۰٪ تا ۹۵٪ از بیماران، بسته به روش تشخیص (مثلاً خون محیطی در مقابل مغز استخوان)، مشاهده می‌شود. ۵٪ تا ۱۰٪ از بیماران این جهش را ندارند؛ بنابراین عدم وجود آن تشخیص را منتفی نمی‌کند.
علائم بالینی
در بیماری علامت‌دار، بیماران معمولاً با علائم زیر (به ترتیب نزولی شیوع) مواجه می‌شوند: آنمی، سیتوپنی، علائم B (تب، کاهش وزن، تعریق شبانه؛ این علائم با افزایش سطح پلاسمایی پروتئین‌های التهابی مرتبط هستند و می‌توانند نشانگر نیاز به درمان باشند)، سندرم ویسکوزیته بالا و نوروپاتی. به ندرت، در کمتر از ۱٪ تا ۲٪ از موارد، بیماران ممکن است آمیلوئیدوز سیستمیک مرتبط با WM، کریوگلوبولینمی علامت‌دار و بیماری آگلوتینین سرد را توسعه دهند. سندرم بینگ-نئل یکی دیگر از عوارض نادر است که در آن بیماری لنفوپلاسموسیتیک به سیستم عصبی مرکزی و اربیت‌ها نفوذ می‌کند و با نوروپاتی اپتیک همراه است.
نوروپاتی
نوروپاتی به صورت کلاسیک متقارن است، از نواحی دور آغاز می‌شود و حسی است و احتمالاً به آنتی‌بادی‌های کلونال علیه گلیکوپروتئین‌های مرتبط با میلین یا مولکول‌های دیگر غلاف عصبی مرتبط است.
سندرم ویسکوزیته بالا
سطوح بالای پروتئین‌های مونوکلونال می‌توانند ویسکوزیته پلاسما را افزایش دهند و به سندرم ویسکوزیته بالا منجر شوند: سردرد، تاری دید (با سوسیس شدن عروق شبکیه و پتشی و خونریزی شبکیه)، خونریزی بینی، گرفتگی عضلات پا، اختلال در تفکر و خونریزی‌های داخل جمجمه.
عوارض کلیوی و خونی
اجزای زنجیره سبک می‌توانند پروتئینوری و نارسایی کلیه ایجاد کنند. آنتی‌بادی‌های خودی علیه سلول‌های قرمز (اغلب آگلوتینین‌های سرد) می‌توانند آنمی ایجاد کنند و ویسکوزیته بالا می‌تواند با پدیده رینود، آکروسینوزیس و لیودو رتیکولاریس مرتبط باشد.
ضایعات پوستی
ضایعات پوستی شامل موارد زیر می‌باشند:
- پدیده رینود
- واسکولیت و کریوگلوبولینمی با پورپورا
- آمیلوئیدوز
- آکروسینوزیس و لیودو رتیکولاریس
- کتوس لاکس اکتسابی
- ماکروگلوبولینوزیس پوستی
- تاول‌های پوستی – به دلیل پاسخ ایمنی ایجاد شده توسط آنتی‌بادی‌های IgM علیه مولکول‌های مختلفی که در ناحیه غشاء پایه متصل می‌شوند. آنتی‌بادی‌های IgM می‌توانند با تست‌های ایمنوفلورسانس مستقیم و غیرمستقیم شناسایی شوند.
- سندرم اشنیتزلر می‌تواند در WM همراه با سایر اختلالات مونوکلونال مشاهده شود. بیماران با فوران‌های کهیر مزمن، تب‌های مکرر، آرتالژی‌ها و اغلب افزایش نوتروفیل‌ها و نرخ رسوب ظاهر می‌شوند. بیوپسی از ضایعات کهیری نفوذ نوتروفیلی را نشان می‌دهد که با بیشتر اشکال شایع بیماری کهیر متفاوت است.