تریکورکسیس نودوزا (Trichorrhexis Nodosa)
تعریف و ویژگیها:
تریکورکسیس نودوزا (TN) یک نقص شایع در ساقه مو است که میتواند به صورت مادرزادی، خانوادگی یا اکتسابی رخ دهد و منجر به شکستگی و شکنندگی مو شود. این وضعیت با تورمهای مهرهمانند (nodes) همراه با پر شدن و شکستگی قشر ساقه مو مشخص میشود. بهصورت بالینی، این حالت بهصورت گرههای سفید کوچک در فواصل نامنظم در طول ساقه مو ظاهر میشود. الیاف قشری به سمت بیرون پخش شده و میشکنند که به گره نمای ظاهری دو جارو یا قلممو با موهای فشرده داده میشود. شکستگی یا گره معمولاً قبل از شکستن کامل مو ایجاد میشود.
علل و عوامل ایجاد:
علت معمول TN، تروماهای مکانیکی یا شیمیایی است. گزارش شده که این وضعیت در بخشهای نزدیک به ریشه مو به دلیل روشهای آرایشی مانند صاف کردن، پرم کردن و شانهکردن با حرارت در انواع موهای آفریقایی و در بخشهای دورتر ساقه مو در انواع موهای شمال اروپا و آسیایی، که تروماهای مکانیکی بیشتری را تجربه کردهاند، رخ میدهد. نواحی محلی TN ممکن است با کانونهای درماتیت آتوپیک، نومولار یا تماسی یا لیکن سیمپلکس مزمن همراه باشد؛ تریکوتیرو مانیا (مالش اجباری پوست سر) ممکن است بهطور مشابه ظاهر شود.
TN مادرزادی:
TN مادرزادی ممکن است بهتنهایی، با دیگر ناهنجاریهای جزئی اکتودرمال، یا در ارتباط با نقص متابولیک زیرین در چرخه اوره مانند آرژینینوسوکسینیک اسیدوریا یا سیترولینمیا رخ دهد. همچنین ممکن است با سندرم موی پیچخورده منکس (Menkes kinky hair syndrome) همراه باشد. ناهنجاریهای ساختاری موروثی مو که با افزایش شکنندگی همراه هستند، ممکن است بهعنوان یک رویداد ثانویه به TN دچار شوند (بهعنوان مثال، تریکوتیودیستروفی، تریکورکسیس اینواژیناتا، پیلی تورتی، مونیلتریکس، سودومونیلتریکس).
تحقیقات و یافتههای جدید:
اخیراً، کودکی با پیلی تورتی و TN یافت شده که دارای جهشهای هتروزیگوت مرکب در یک ژن جدید از خانواده فروکسیداز، پروتئین شبیه هپاستین 1 (HEPHL1)، معروف به زیکلوپن، بوده است.
عوارض دارویی:
ایزوترتینوئین ممکن است باعث ایجاد TN گسترده با پیچخوردگی تدریجی ساقههای مو شود.