کارسینوم سباسه (Sebaceous carcinoma) یک نئوپلاسم بدخیم نادر است که بیشتر در پلک چشم رخ میدهد، اما ممکن است در پوست خارج از چشم نیز ایجاد شود. تومورهای اطراف چشم و خارج از چشم دارای جهشهای ژنتیکی متفاوتی هستند و به صورت جداگانه طبقهبندی میشوند. در حالی که اکثر افرادی که به کارسینوم سباسه مبتلا میشوند مرد هستند، کارسینوم سباسه اطراف چشم بیشتر در زنان رخ میدهد. بزرگسالان ۶۰ ساله و بالاتر بیشتر در معرض خطر هستند.
کارسینوم سباسه اطراف چشم
کارسینوم سباسه اطراف چشم حدود ۷۵٪ از کل موارد این بیماری را تشکیل میدهد. این بیماری معمولاً یکطرفه است و بیشتر از پلک بالایی نسبت به پلک پایینی، از غدد مایبومیان (meibomian glands) یا غدد زایس (glands of Zeis) منشأ میگیرد. بهندرت، ممکن است از ابرو، کارونکل (caruncle) یا کیسه اشکی (lacrimal sac) منشأ بگیرد. در موارد نادر، ممکن است بهصورت چندمرکزی بوده و در هر دو پلک بالا و پایین ایجاد شود. تومورهای پلک ممکن است بهصورت پنهانی بروز کنند و با مواردی همچون شالازیون (chalazia) یا بلفاروکنژنکتیویت (blepharoconjunctivitis) عودکننده اشتباه گرفته شوند که منجر به تأخیر در تشخیص میشود. سیستم مرحلهبندی کمیته مشترک سرطان آمریکا (American Joint Committee on Cancer) نسخه هشتم برای کارسینومهای پلکی در مرحلهبندی کارسینوم سباسه اطراف چشم بهکار میرود. پیشآگهی به مرحله تومور بستگی دارد، اما تومورهای T3 یا پیشرفتهتر دارای بیشترین میزان مرگومیر هستند.
کارسینوم سباسه خارج از چشم
کارسینوم سباسه خارج از چشم بیشتر در ناحیه سر یا گردن رخ میدهد، اما ممکن است از تنه یا اندامها نیز منشأ بگیرد. موارد نادری از وستیبول بینی (nasal vestibule) گزارش شده است.
پیوند اعضای جامد یک عامل خطر برای کارسینوم سباسه است. برای کارسینوم سباسه اطراف چشم، سابقه پرتودرمانی یا وجود لنفوم نیز میتواند مستعدکننده باشد. در حالی که برخی مطالعات تفاوتی در نرخ بقای ۵ ساله برای کارسینوم سباسه اطراف چشم و خارج از چشم گزارش نمیدهند، برخی دیگر مرگومیر بالاتری را برای تومورهای پلکی ذکر میکنند، بهویژه اگر در پلک پایینی یا با گسترش به مدار چشم باشد. سیستم مرحلهبندی TNM اتحادیه بینالمللی کنترل سرطان (Union for International Cancer Control) نسخه هشتم برای کارسینومهای پوستی برای مرحلهبندی کارسینوم سباسه خارج از چشم توصیه شده است.
ارتباط با سندرم مویر-توره
در حالی که کارسینوم سباسه خارج از چشم بهشدت با سندرم مویر-توره (Muir-Torre syndrome) مرتبط است، کارسینوم سباسه اطراف چشم بهصورت پراکنده چنین ارتباطی ندارد. سندرم مویر-توره یک وضعیت اتوزومال غالب است که شامل تومورهای سباسه به همراه تومورهای دستگاه گوارش، اندومتر و دستگاه ادراری است.