سندرم کوشینگ
Cushing syndrome
عکس بیماری

سندرم کوشینگ به دلیل افزایش بیش از حد گلوکوکورتیکوئیدها (glucocorticoids) در گردش خون طی یک دوره زمانی رخ می‌دهد. شایع‌ترین علت آن، علت یاتروژنیک (iatrogenic) است که شامل استفاده از گلوکوکورتیکوئیدهای موضعی و استنشاقی می‌شود. علل درونی سندرم کوشینگ به دو دسته وابسته به آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH-dependent) و غیر وابسته به ACTH (non-ACTH-dependent) تقسیم می‌شوند. بیماری وابسته به ACTH زمانی ایجاد می‌شود که ACTH از هیپوفیز (بیماری کوشینگ) یا از یک تومور تولیدکننده ACTH نابجا افزایش یابد. بیماری غیر وابسته به ACTH به دلیل آدنوم‌های آدرنال یا کارسینوم‌های آدرنال رخ می‌دهد.

بیماری کوشینگ دو سوم از تمامی موارد سندرم کوشینگ درونی را تشکیل می‌دهد و ناشی از ترشح بیش از حد هورمون ACTH توسط میکروآدنوم هیپوفیز است. این امر منجر به ترشح افزایش‌یافته کورتیزول (هیپرکورتیزولیسم آدرنال ثانویه) از قشر آدرنال و همچنین افزایش سطح آندروژن‌ها می‌شود. ویژگی‌های کوشینگوئید (cushingoid) که در بیماران مبتلا به سندرم کوشینگ دیده می‌شود، به دلیل افزایش گلوکوکورتیکوئیدها است. این ویژگی‌های کوشینگوئید بخشی به دلیل توزیع مجدد چربی و تغییرات پوستی معمولی رخ می‌دهند.

تغییرات پوستی در سندرم کوشینگ

تغییرات پوستی در سندرم کوشینگ متعدد هستند. پوست نازک و شفاف می‌شود و پس از آسیب‌های جزئی خونمردگی (ecchymoses) رخ می‌دهد. نازک شدن اپیدرم همچنین به ظاهر پرخون (plethoric) پوست منجر می‌شود. هیپرپیگمانتاسیون (hyperpigmentation) پوست ممکن است دیده شود، اما بیشتر در تولید ACTH هیپوفیزی یا نابجا شایع است. اگرچه به صورت کلی دیده می‌شود، اما تمایل دارد در مناطق در معرض آفتاب رخ دهد. بیماری آدیسون نیز الگوی مشابهی از هیپرپیگمانتاسیون در مناطق در معرض آفتاب ایجاد می‌کند، اما در چین‌های کف دست، مناطق اصطکاک، حاشیه ورمیلیون (vermilion border)، پوست تناسلی و مخاط دهانی نیز رخ می‌دهد.

آکنه، هیرسوتیسم (hirsutism) و بی‌نظمی‌های قاعدگی، از جمله الیگومنوره (oligomenorrhea) یا آمنوره (amenorrhea)، به دلیل افزایش سطح آندروژن‌ها در سندرم کوشینگ ایجاد می‌شوند.

ترشح بیش از حد کورتیزول همچنین به فشار خون بالا، ادم محیطی، عدم تحمل گلوکز، اختلال عملکرد غدد تناسلی، پوکی استخوان و ضعف عضلانی پروگزیمال منجر می‌شود. علائم روانی ممکن است در درصد زیادی از بیماران (بیش از ۷۰٪) وجود داشته باشد و شدت علائم از اضطراب تا شیدایی، افسردگی و روان‌پریشی آشکار متغیر است. بی‌خوابی در اوایل بیماری بروز می‌کند.

تولید نابجای ACTH

تولید نابجای ACTH نیز می‌تواند به سندرم کوشینگ منجر شود. این بیماران با فشار خون بالا، ادم، عدم تحمل گلوکز و هیپوکالمی ناگهانی روبرو می‌شوند. بیماران با تومور تولیدکننده ACTH نابجا ممکن است با کاهش وزن به جای افزایش وزن معمولی مواجه شوند. هفتاد و پنج درصد از این تومورها کارسینوم سلول کوچک ریه هستند. ACTH نابجا توسط کارسینوئیدهای برونشی، کارسینوئیدهای تیموس یا پانکراس، تومورهای نورواندوکرین تیموس، کارسینوم مدولاری تیروئید یا فئوکروموسیتوم‌ها تولید می‌شود.

بیماران با تومورهای کارسینوئید یا فئوکروموسیتوم معمولاً ویژگی‌های کوشینگوئید معمولی دارند، زیرا این ویژگی‌ها در طول زمان طولانی‌تری توسعه می‌یابند. به دلیل اثرات سرکوب‌کننده سیستم ایمنی گلوکوکورتیکوئیدها، این بیماران به طور معمول به عفونت‌های پوستی استافیلوکوکی، کاندیدیایی و قارچی سطحی مبتلا می‌شوند. شیوع هیپرپلازی آدرنال وابسته به هیپوفیز در زنان ۳ برابر بیشتر است و میانگین سن شروع در دهه سوم و چهارم زندگی است.

مرگ و میر و عوارض

مرگ و میر مرتبط با سندرم کوشینگ چهار برابر بیشتر از جمعیت عمومی است و بیماری قلبی‌عروقی علت اصلی مرگ است. این بیماران در معرض خطر بسیار بالای ترومبوآمبولی وریدی قرار دارند.

اگرچه سندرم کوشینگ در کودکان نادر است، چاقی همراه با تأخیر رشد ممکن است ویژگی نمایشی در بیماران کودکان باشد.

این خلاصه عمدتاً بر بیماران بالغ تمرکز دارد.

موضوع مرتبط: سندرم شبه کوشینگ (pseudo-Cushing syndrome)

نظرات کاربران

در حال حاضر نظری ثبت نشده ، می‌توانید نظرات خود را در مورد این مطلب ثبت کنید.
خرید اشتراک