دیفتری یک بیماری است که توسط باکتری کورینه‌باکتریوم دیفتریا (Corynebacterium diphtheriae)، یک باسیل گرم مثبت و چندشکلی، ایجاد می‌شود که میزان بیماری‌زایی آن عمدتاً به دلیل اگزوتوکسین (exotoxin) قوی آن است.
تظاهرات بالینی دیفتری
تظاهرات بالینی دیفتری معمولاً دستگاه تنفسی را درگیر می‌کند. پس از یک دوره نهفتگی ۲ تا ۴ روزه، بیماران معمولاً با شروع ناگهانی تب، احساس ناخوشی عمومی، گلودرد و تشکیل اگزودای چسبنده و خاکستری-قهوه‌ای رنگ در اطراف لوزه‌ها، بینی، حلق، حنجره و یا درخت تراکئوبرونشیال مواجه می‌شوند. حضور این اگزودا، به همراه ادم بافت نرم در اطراف دستگاه تنفسی، می‌تواند باعث گرفتگی صدا، تنگی نفس، استریدور (stridor) و سرفه شود؛ این علائم می‌توانند به نارسایی تنفسی پیشرفت کنند و مرگ به دلیل خفگی پس از ورود غشا به مجاری تنفسی اتفاق افتد. به دلیل فعالیت توکسین دیفتری، عفونت موضعی ممکن است به عوارض سیستمیک تأخیری منجر شود، از جمله میوکاردیت، نقص‌های هدایتی (بلوک قلبی درجه اول که به جدایی دهلیزی-بطنی و دیگر آریتمی‌ها پیشرفت می‌کند)، و نوروپاتی محیطی حسی‌حرکتی و کرانیال. نرخ مرگ و میر ناشی از دیفتری تنفسی حدود ۱۰ درصد است. در موارد نادر، بیماری مشابه دیفتری تنفسی توسط گونه‌های دیگر کورینه‌باکتریوم مانند کورینه‌باکتریوم اولسرانس (Corynebacterium ulcerans) یا کورینه‌باکتریوم سودوتوبرکلوزیس (Corynebacterium pseudotuberculosis) که توکسین دیفتری تولید می‌کنند، ایجاد می‌شود.
سایر تظاهرات دیفتری
دیگر تظاهرات دیفتری شامل زخم‌های پوستی مزمن و کم‌تحرک با غشاهای خاکستری و عفونت‌های نادر تهاجمی مانند آرتریت سپتیک، باکتریمی و اندوکاردیت است که توسط کورینه‌باکتریوم دیفتریای غیرتوکسین‌زا ایجاد می‌شوند.
منابع و روش‌های انتقال
تنها مخازن شناخته شده کورینه‌باکتریوم دیفتریا انسان‌ها هستند و روش‌های اصلی انتقال از طریق قطرات تنفسی یا تماس مستقیم با ترشحات تنفسی یا اگزودای زخم‌های پوستی است. حمل بدون علامت کورینه‌باکتریوم دیفتریا در دستگاه تنفسی به طور قابل توجهی با ظهور واکسیناسیون گسترده کاهش یافته است. با این حال، عدم رعایت واکسیناسیون و تغییرات اجتماعی-اقتصادی در برخی مناطق جهان منجر به ظهور مجدد شیوع‌ها و اپیدمی‌های دیفتری شده است.
ملاحظات برای بیماران کودکان
در مقایسه با دستگاه تنفسی بزرگسالان، راه هوایی کودکان به دلیل اندازه کوچکتر، ممکن است سریع‌تر توسط تشکیل شبه‌غشا و آدنیت گردنی و ادم بافت نرم اطراف تحت تأثیر قرار گیرد.