یووئیت چیست؟
یووئیت (Uveitis) به التهاب درون‌چشمی اشاره دارد که یووه چشم را درگیر می‌کند. یووه شامل ساختارهای عروقی رنگ‌دانه‌دار چشم، از جمله عنبیه (iris)، جسم مژگانی (ciliary body)، پارس پلانا (pars plana) و مشیمیه (choroid) است. یووئیت می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله تروما، جراحی، عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، اختلالات التهابی، بیماری‌های خودایمنی و حتی بدخیمی‌ها ایجاد شود. یووئیت به‌طور معمول به سه بخش تقسیم می‌شود: یووئیت قدامی، یووئیت میانی و یووئیت خلفی؛ اگر تمام سه بخش چشم را در بر گیرد، به آن پان‌یووئیت (panuveitis) می‌گویند. یووئیت قدامی بیشتر در اتاق اورژانس و مراکز مراقبت اولیه دیده می‌شود و این خلاصه بر آن تمرکز دارد.
یووئیت قدامی
یووئیت قدامی به التهاب درون‌چشمی محدود به اتاقک قدامی چشم، یعنی عنبیه و جسم مژگانی اشاره دارد. این التهاب می‌تواند حاد یا مزمن و دارای اتیولوژی‌های عفونی یا غیرعفونی باشد. علائم آن می‌تواند از چشمی سفید و آرام با التهابی که تنها در معاینه با بزرگ‌نمایی بالا مشاهده می‌شود، تا چشمی دردناک و قرمز با التهاب متوسط تا شدید، حساسیت به نور (فوتوفوبیا) و کاهش دید متغیر باشد.
علائم معمول
- قرمزی
- درد
- حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
- اشک‌ریزش (اپیفورا)
- اختلالات بینایی / تاری دید
نشانه‌های معمول
- چشم قرمز
- سلول‌ها و/یا فلایر در اتاقک قدامی
- رسوبات کراتیک در سطح داخلی قرنیه
- ندول‌های عنبیه
- هیپوپیون (چرک در اتاقک قدامی)
- میوزیس مردمک با سینکیه خلفی
بیماران مبتلا به یووئیت قدامی معمولاً به دلیل فوتوفوبیای شدید، ترجیح می‌دهند چراغ‌ها در اتاق معاینه خاموش باشند. بررسی حدت بینایی بسیار مهم است، زیرا التهاب و اشک‌ریزش زیاد ممکن است باعث کاهش دید شود.
علل یووئیت قدامی
علت یووئیت قدامی اغلب ایدیوپاتیک است. با این حال، می‌تواند در شرایطی مانند تروما اخیر (که به آن ایریت تروماتیک نیز گفته می‌شود) یا به دلیل اتیولوژی‌های خودایمنی/غیرعفونی و همچنین علل عفونی دیده شود. حدود نیمی از بیماران با یووئیت قدامی حاد مثبت HLA-B27 هستند. بیماری‌های سیستمیک مرتبط با این حالت شامل اسپوندیلیت آنکیلوزان، سندرم رایتر، پسوریازیس، بیماری التهابی روده، سارکوئیدوز و سندرم نفریت توبولواینتراستیتیال و یووئیت (TINU) هستند. علل عفونی شامل سیفلیس، سل، بیماری لایم، هرپس سیمپلکس و هرپس زوستر، توکسوپلاسموز و هیستوپلاسموز می‌باشند.
برخی داروهای سیستمیک مانند ریفابوتین، بیس‌فسفونات‌ها، سولفونامیدها، دی‌اتیل‌کاربامازین، قرص‌های ضدبارداری و اتانرسپت گزارش شده‌اند که می‌توانند یووئیت قدامی را ایجاد کنند. سندرم‌های شبه‌نئوپلاستیک، مانند لنفوم اولیه سیستم عصبی مرکزی، می‌توانند با یووئیت غیرایمنی مرتبط ظاهر شوند.
به‌طور کلی، علل ایدیوپاتیک بیشتر موجب یووئیت قدامی می‌شوند، در حالی که یووئیت خلفی بیشتر به‌وسیله اتیولوژی‌های عفونی ایجاد می‌شود.
یووئیت میانی
یووئیت میانی شامل التهاب جسم مژگانی و پارس پلانا است و عمدتاً به‌صورت موشک‌های شناور (floaters) در چشمی آرام ظاهر می‌شود. از دست دادن بینایی اغلب به دلیل ادم ماکولا یا آب‌مروارید ثانویه به التهاب مزمن است. معاینه فوندوس نشان‌دهنده سلول‌های زجاجیه، "گلوله‌های برفی" و "بانک برفی" (تجمع سلول‌های التهابی درون چشم) است. این نوع یووئیت با مولتیپل اسکلروزیس، سارکوئیدوز، بیماری لایم، توکسوکاریازیس، سیفلیس، سل و عفونت ویروس لنفوتروپیک انسانی نوع 1 مرتبط است.
یووئیت خلفی
یووئیت خلفی به التهابی اشاره دارد که عمدتاً شبکیه و مشیمیه را درگیر می‌کند و سلول‌های التهابی عمدتاً در زجاجیه مشاهده می‌شوند. علل این نوع یووئیت شامل لوپوس اریتماتوز سیستمیک، پلی‌آرتریت ندوزا، گرانولوماتوز همراه با پلی‌آنژیت و سایر سندرم‌های "نقطه سفید" می‌باشد.