نارسایی تنفسی (Respiratory failure) حالتی از اختلال در تبادل گازها است که در آن سیستم گردش خون قادر به تأمین خون اکسیژن‌دار کافی به اندام‌ها نیست (هیپوکسمی یا hypoxemia)، یا نمی‌تواند دی‌اکسید کربن کافی را دفع کند (هیپرکاپنی یا hypercapnia)، یا ترکیبی از هر دو.

طبقه‌بندی نارسایی تنفسی

نارسایی تنفسی می‌تواند به عنوان یک وضعیت اورژانسی حاد، شدید و با شروع ناگهانی، یا به عنوان یک وضعیت مزمن که در طی زمان توسعه می‌یابد و نیاز به درمان طولانی‌مدت دارد، طبقه‌بندی شود. نارسایی تنفسی مزمن معمولاً با بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) یا سرکوب تنفسی ناشی از مصرف مزمن دارو یا الکل همراه است. به طور کلی، نارسایی تنفسی بر اساس علت‌شناسی زمینه‌ای به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود.

نوع اول نارسایی تنفسی

نوع اول نارسایی تنفسی با آسیب بافت ریه ناشی از هیپوکسمی مشخص می‌شود. چندین مکانیزم می‌توانند چنین هیپوکسمی شدیدی را ایجاد کنند، از جمله ناهماهنگی تهویه و پرفیوژن (ادم ریوی، آمبولی ریوی یا بیماری مزمن ریوی)، شانت راست به چپ (دیسترس تنفسی حاد، پنومونی، ادم یا نقص مادرزادی قلب)، یا اختلال در انتشار (بیماری‌های بینابینی ریه).

نوع دوم نارسایی تنفسی

نوع دوم نارسایی تنفسی، یا نارسایی تهویه، با هیپرکاپنی، سطح بالای دی‌اکسید کربن در خون در گردش، یا اسیدوز تنفسی مشخص می‌شود که در صورت عدم درمان می‌تواند کشنده باشد. علل زمینه‌ای ممکن شامل شرایط مزمن ریه (COPD، آسم، فیبروز سیستیک و غیره)، اختلال در تحریک مرکزی تنفسی (ناشی از تروما یا دارو)، بیماری‌های عصبی-عضلانی (میوپاتی‌ها، میاستنی گراویس، سندرم گیلن باره)، آسیب نخاع، سپسیس، کتواسیدوز دیابتی یا هیپرترمی باشد.

نوع سوم نارسایی تنفسی

نوع سوم نارسایی تنفسی شامل آتلکتازی پری‌اپراتیو به دنبال کاهش ظرفیت باقی‌مانده عملکردی است. این وضعیت می‌تواند منجر به هیپوکسی، هیپرکاربی یا هر دو شود. این وضعیت را می‌توان با تمیزکاری ریوی و مدیریت مؤثر درد در بیماران بعد از عمل جراحی پیشگیری کرد.

نوع چهارم نارسایی تنفسی

نوع چهارم پس از لوله‌گذاری و بهبودی از آسیب یا شوک ناشی از هیپوپرفیوژن رخ می‌دهد.

درمان نارسایی تنفسی

بسته به علت اصلی نارسایی تنفسی، درمان‌ها شامل درمان بیماری مسبب، اکسیژن‌درمانی، تهویه مکانیکی و تراکئوستومی می‌باشند.