سلنیوم یک ماده مغذی ضروری و کمیاب است که در گوشت‌ها، غذاهای دریایی، تخم‌مرغ، شیر و برخی غلات غنی‌شده یافت می‌شود. این عنصر نقش مهمی در بهبود زخم از طریق تسهیل اتصال کراتینوسیت‌ها (keratinocyte) به غشای پایه ایفا می‌کند. علاوه بر این، سلنیوم در عملکردهای ایمنی، تولیدمثل و غدد درون‌ریز نیز دخیل است. باور بر این است که سلنیوم دارای خواص ضد التهابی در برابر گونه‌های فعال اکسیداتیو در روند پیری است.

عوامل خطر کمبود سلنیوم

سوابق جراحی چاقی (bariatric surgery)، رژیم‌های غذایی، بیماری‌های شدید (COVID-19، HIV)، بارداری، انتروپاتی‌های از دست‌دهنده پروتئین (protein-losing enteropathies)، اختلالات جذب و تغذیه وریدی بدون مکمل سلنیوم از جمله عوامل خطر کمبود سلنیوم هستند. بیماران تحت همودیالیز نیز به دلیل حذف سلنیوم از طریق دیالیز یا بی‌اشتهایی ناشی از اورمی (uremia-induced anorexia)، در معرض خطر کمبود سلنیوم قرار دارند.

علائم کمبود سلنیوم

افرادی که دچار کمبود سلنیوم هستند، تغییرات رنگدانه‌ای پوست، تغییرات ناخن و خشکی پوست (xerosis) را نشان می‌دهند. کمبود شدید سلنیوم می‌تواند با اختلال در عملکرد عضلات اسکلتی و کاردیومیوپاتی (cardiomyopathy)، افزایش حساسیت به عفونت‌ها و همچنین ماکروسیتوز (macrocytosis) همراه باشد.

بیماری قلبی آندمیک (Keshan disease)

یک کاردیومیوپاتی آندمیک (endemic cardiomyopathy) به نام بیماری کشان (Keshan disease) که کودکان و افراد در سنین باروری در بخش‌هایی از چین را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به کمبود سلنیوم مرتبط شده است.