هایپرپیگمانتاسیون دور چشم (Periorbital hyperpigmentation یا POH)، که به عنوان ملانوز دور چشمی نیز شناخته می‌شود، یک وضعیت پوستی خوش‌خیم و بسیار شایع است که با حلقه‌های تیره اطراف چشم، به‌ویژه در پلک‌های پایینی مشخص می‌شود. این وضعیت تقریباً به‌طور برابر در مردان و زنان دیده می‌شود، اما ممکن است به دلیل تأثیرات هورمونی در زنان بیشتر مشاهده شود. این عارضه در افراد با نوع پوست تیره‌تر بیشتر دیده می‌شود و با افزایش سن تمایل به تشدید دارد.
عوامل مؤثر بر POH
عوامل درونی و بیرونی متعددی می‌توانند در بروز POH نقش داشته باشند، از جمله:
- ژنتیک: برخی افراد به‌طور ژنتیکی مستعد این عارضه هستند.
- هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب: ناشی از آلرژی‌ها یا اگزمای دور چشمی.
- علل دارویی: شامل داروهای گشادکننده عروق، داروهای گلوکوم مانند لاتانوپروست (latanoprost)، و درمان‌های هورمونی.
- روش‌های جراحی و زیبایی: مانند بلفاروپلاستی (blepharoplasty)، رینوپلاستی (rhinoplasty)، و پیلینگ شیمیایی.
- تغییرات محیطی و سبک زندگی: شامل قرار گرفتن در معرض آفتاب، کم‌خوابی، استرس، مصرف الکل، کافئین و سیگار کشیدن.
مکانیسم‌های پاتوزنیک
مکانیسم‌های پاتوزنیک زیرین را می‌توان به‌طور خلاصه به صورت زیر بیان کرد:
- افزایش تراکم ملانوسیت‌ها یا ملانوفاژها یا افزایش تولید ملانین.
- تغییرات در عروق خونی.
- تغییرات مکانیکی در شل شدن پوست، عضله یا فرورفتگی اشکی که به ایجاد اثر سایه کمک می‌کنند.