افزایش قند خون ناشی از دارو
افزایش قند خون ناشی از دارو (Drug-induced hyperglycemia) به معنای افزایش سطح گلوکز سرم است که به‌عنوان یک عارضه جانبی از مصرف دارو ایجاد می‌شود. افزایش طولانی‌مدت قند خون می‌تواند منجر به اختلال در تحمل گلوکز (glucose tolerance) و به‌تبع آن، ابتلا به دیابت شیرین (diabetes mellitus) شود، مشابه دیابتی که می‌تواند در اثر چاقی و سندرم متابولیک (metabolic syndrome) ایجاد شود. قند سرمی پایدار بیش از ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر تشخیص افزایش قند خون را تأیید می‌کند.
بیشتر بیماران مبتلا به افزایش قند خون بدون علامت هستند. اگر این وضعیت پایدار بماند، بیماران ممکن است افزایش دفعات ادرار را تجربه کنند. افزایش قند خون در آزمایش‌های سرولوژیک تشخیص داده می‌شود. اگر داروی عامل، برای استفاده کوتاه‌مدت تجویز شود، احتمال بروز اختلال در تحمل گلوکز کم است. اما اگر دارو برای مصرف طولانی‌مدت تجویز شود، بیماران در معرض خطر بالاتری برای توسعه عدم تحمل گلوکز و بروز علائم دیابت نوع ۲ (type 2 diabetes mellitus) قرار دارند.
بیماران ممکن است با کتواسیدوز دیابتی (diabetic ketoacidosis یا DKA) مواجه شوند، که حالتی از کم‌آبی شدید و اسیدمی (acidemia) به دلیل کمبود انسولین است.
داروهای رایجی که می‌توانند باعث افزایش قند خون شوند عبارتند از:
- گلوکوکورتیکوئیدها (Glucocorticoids)
- قرص‌های ضد بارداری خوراکی (Oral contraceptives)
- بتا بلوکرها (Beta blockers)
- دیورتیک‌های تیازیدی (Thiazide diuretics)
- نیکوتینیک اسید (Nicotinic acid)
- استاتین‌ها (Statins)
- مهارکننده‌های پروتئاز (Protease inhibitors)
- آگونیست‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین (Gonadotropin-releasing hormone agonists)
- تاکرولیموس (Tacrolimus)
- سیرولیموس (Sirolimus)
- سیکلوسپورین (Cyclosporine)
- الانزاپین (Olanzapine)
- کلوزاپین (Clozapine)
- مهارکننده‌های ایمنی چک‌پوینت (Immune checkpoint inhibitors)
موضوع مرتبط: افزایش قند خون (hyperglycemia)