شخصیت و اختلالات شخصیت

شخصیت یک الگوی سازمان‌یافته کلی از مزاج، شخصیت و روان (psyche) است که تعیین می‌کند یک فرد چگونه با محیط خود ارتباط برقرار کرده، تفکر کرده و رفتار می‌کند. شخصیت از دوران کودکی به بعد شکل می‌گیرد و به عنوان محصول و تعامل عوامل ژنتیکی و محیطی در نظر گرفته می‌شود. اختلالات شخصیت (Personality Disorders - PDs) به دسته‌ای از اختلالات سلامت روان اشاره دارند که با الگوهای پایدار ویژگی‌های شخصیتی ناسازگار مشخص می‌شوند. این اختلالات معمولاً در دوران نوجوانی با بلوغ شخصیت فرد آغاز می‌شوند و شامل الگوهای تفکر تحریف‌شده، مشکلات در روابط بین‌فردی و دشواری در کنترل و پاسخ‌های احساسی هستند. افراد مبتلا به اختلالات شخصیت دارای شخصیت‌های پایداری هستند، هرچند ممکن است از شخصیت‌های فرهنگی معمولی متفاوت باشند. این ویژگی مهم، اختلالات شخصیت را از بیماری‌های روانی متمایز می‌کند، چرا که در بیماری‌های روانی، تغییرات رفتاری رایج است و در برخی شرایط، داروها می‌توانند برای کاهش رفتارهای نامطلوب مفید باشند.

ده اختلال شخصیت شناخته‌شده وجود دارد که به سه دسته A، B و C تقسیم می‌شوند. تمامی این ده اختلال شخصیت در مجموع در حدود ۱۰ درصد از جمعیت عمومی شیوع دارند. این اختلالات با جنس مذکر، طبقه اجتماعی-اقتصادی پایین و تحصیلات ضعیف مرتبط هستند، هرچند الگوهای اپیدمیولوژیک متفاوتی برای اختلالات خاص وجود دارد. میزان بسیار بالایی از اختلالات شخصیت در بین بیمارانی که برای ارزیابی روان‌پزشکی مراجعه می‌کنند، مشاهده می‌شود.

گروه A: این اختلالات با رفتارها و افکاری که عجیب یا نامتعارف به نظر می‌رسند، مشخص می‌شوند؛ این گروه شامل اختلال شخصیت اسکیزوئید (schizoid PD) (جدایی‌طلب و دامنه محدود احساسات)، اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (schizotypal PD) (وابستگی‌های اجتماعی محدود اما با تفکرات تحریف‌شده مانند تفکر جادویی) و اختلال شخصیت پارانوئید (paranoid PD) (بی‌اعتمادی) است. چنین بیمارانی ممکن است با عدم تطابق در مصرف دارو (پارانویا در مورد منطق نسخه) و رویکردهای متافیزیکی به مشکلات پزشکی خود مواجه شوند.

گروه B: این اختلالات با پاسخ‌های احساسی بیش از حد و دراماتیک مشخص می‌شوند و شامل اختلال شخصیت ضد اجتماعی (antisocial PD) (عدم احترام به قوانین یا همدلی نسبت به دیگران)، اختلال شخصیت مرزی (borderline PD) (رفتارهای تکانشی همراه با روابط بین‌فردی ناپایدار و متغیر)، اختلال شخصیت نمایشی (histrionic PD) (پاسخ‌های احساسی بیش از حد، به ویژه در تلاش برای جلب توجه) و اختلال شخصیت خودشیفته (narcissistic PD) (عدم همدلی نسبت به دیگران و بزرگ‌پنداری) می‌شوند. این بیماران ممکن است پس از رفتارهای خودآزارانه به کارکنان پزشکی مراجعه کنند یا تاریخچه‌ای با جدیت اغراق‌آمیز ارائه دهند (مانند تجربه‌های نزدیک به مرگ).

گروه C: شامل اختلال شخصیت اجتنابی (avoidant PD) (خجالت بیش از حد، تصویر ضعیف از خود، حساسیت زیاد)، اختلال شخصیت وابسته (dependent PD) (منفعل بودن در تصمیم‌گیری و تسلیم‌پذیری) و اختلال شخصیت وسواسی-اجباری (obsessive-compulsive PD) (نیاز به کنترل و کمال‌گرایی) است. این گروه با اضطراب‌های زیربنایی هدایت می‌شود. این بیماران ممکن است در تصمیم‌گیری‌های پزشکی با مشکل شدید مواجه شوند و اغلب به پزشک یا شخص مهم دیگری اعتماد کنند، ممکن است از پیشنهادات سلامت مانند کاهش وزن احساس انتقاد کنند یا در مواجهه با داده‌های جدید در تغییر جهت درمان انعطاف‌ناپذیر باشند.

بیماران مبتلا به این اختلالات ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به شرایط پزشکی عمومی مختلف باشند.