لیکن پلانوس پیگمنتوسوس (Lichen planus pigmentosus) که نباید با لیکن پلانویپلاریس (lichen planopilaris) اشتباه گرفته شود، یکی از انواع نادر لیکن پلانوس (lichen planus) است. بهطور کلاسیک، این بیماری بهصورت لکههای قهوهای یا خاکستری در نواحی در معرض آفتاب ظاهر میشود. انواع نادر این بیماری شامل لیکن پلانوس پیگمنتوسوس معکوس (LPP-inversus) و لیکن پلانوس پیگمنتوسوس به شکل خطوط بلاشکو (Blaschko lines) است. اگرچه LPP اغلب بهطور جداگانه وجود دارد، اما در حدود 20 درصد از موارد با سایر اشکال لیکن پلانوس مانند آلوپسی فیبروزان پیشانی (frontal fibrosing alopecia)، لیکن پلانویپلاریس، لیکن دهانی و لیکن کلاسیک همراه است.
این بیماری بیشتر در افرادی با رنگ پوست متوسط و تیره شایع است، در افرادی با رنگ پوست روشن نادر است و در زنان نسبت به مردان شیوع کمی بیشتری دارد. این وضعیت معمولاً بین دهه سوم و پنجم زندگی رخ میدهد. دوره زمانی LPP غیرقابل پیشبینی است و از 6 ماه تا 3 سال متغیر است. این وضعیت غالباً بهصورت مزمن و پیشرونده با دورههای بهبود و تشدید توصیف میشود. ضایعات معمولاً بدون علامت هستند اما ممکن است در برخی بیماران کمی خارش داشته باشند.
در LPP، سلولهای T خودواکنشگر CD8+ به کراتینوسیتهای اپیدرمی حمله میکنند و منجر به پاسخ التهابی لیشنوئید میشوند. نفوذ التهابی اولیه بهطور نسبی به سرعت برطرف میشود و باعث باقیماندن بیاختیاری رنگدانهای درم میشود.
نشان داده شده است که LPP در بیماران مبتلا به ویروس هپاتیت C، دیابت، بیماری تیروئید و دیسلیپیدمی بیشتر شایع است. علاوه بر این، دو مطالعه در هند LPP را با استفاده از روغن خردل، روغن آمله، حنا، رنگ مو و نیکل مرتبط دانستهاند. عوامل هورمونی نیز ممکن است نقش داشته باشند زیرا LPP اغلب در زنان در دوران یائسگی ظاهر میشود. همچنین نشان داده شده است که LPP با جراحی و واکسیناسیون کووید-19 تحریک میشود.