کارسینوم مری (Esophageal Carcinoma) نوعی بدخیمی است که از مخاط مری منشاء میگیرد. این بیماری به دو نوع عمده بافتشناختی تقسیم میشود: کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma یا SCC) و آدنوکارسینوم (Adenocarcinoma).
کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC)
این نوع کارسینوم دارای توزیع جغرافیایی قابل توجهی است که از چین تا بخشهایی از ایران، آسیای مرکزی، افغانستان، سیبری و مغولستان را شامل میشود. در ایالات متحده نیز وجود دارد و در افراد آفریقاییتبار بیشتر از افراد با تبار اروپای شمالی و در مردان بیشتر از زنان دیده میشود و تمایل دارد در افرادی با وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایینتر بروز کند. معمولاً در بخشهای گردنی و قفسهسینهای مری ایجاد میشود. عوامل خطر شامل مصرف الکل و سیگار است که به صورت همافزا (Synergistic) خطر را افزایش میدهند. این عوامل خطر حدود ۹۰٪ موارد SCC در ایالات متحده را تشکیل میدهند.
آدنوکارسینوم
در سالهای اخیر، بروز این نوع کارسینوم افزایش یافته است و این فنوتیپ بافتشناختی ۷۵٪ از تمام کارسینومهای جدید مری را شامل میشود. در مردان با تبار اروپای شمالی بیشتر دیده میشود و نسبت مرد به زن ۶ به ۱ است. در اپیتلیوم ستونی دیسپلاستیک بخش انتهایی مری، بهویژه در محل اتصال معده و مری، بروز میکند و بیماری ریفلاکس معده به مری (Gastroesophageal Reflux Disease یا GERD) و مری بارت (Barrett Esophagus) عوامل خطر اصلی هستند.
علائم بالینی
علائم اولیه شامل دیسفاژی (Dysphagia) پیشرونده به جامدات و سپس به مایعات، ادینوفاژی (Odynophagia) و کاهش وزن است. بیماری در مراحل اولیه ممکن است با علائم غیر اختصاصی و ملایمی مانند احساس چسبیدن غذا در مری یا ناراحتی پشت جناغ بروز کند. آدنوکارسینوم اولیه معمولاً با غربالگری برای مری بارت تشخیص داده میشود. در زمان تشخیص، بیماری پیشرفته اغلب حضور دارد. انتشار متاستاتیک ممکن است به کبد، غدد لنفاوی، ریهها، پلور و استخوانها رخ دهد.