تشریح وارهگشایی شریان مهره‌ای (VAD)

وارهگشایی شریان مهره‌ای (Vertebral artery dissection) به معنای شکاف در دیواره رگ شریان مهره‌ای است که می‌تواند به خونریزی درون دیواره‌ای (intramural hemorrhage)، تشکیل لخته خون (thrombus) و ایجاد هماتوم (hematoma) در حال گسترش منجر شود. این وضعیت ممکن است باعث انسداد رگ یا آمبولی ترومبوتیک (thromboembolism) شده و منجر به ایسکمی مخچه (cerebellar ischemia) و ساقه مغز (brainstem ischemia) گردد. ضعف در دیواره رگ می‌تواند به خونریزی زیر عنکبوتیه (subarachnoid hemorrhage) نیز منجر شود. این عارضه معمولاً پس از آسیب به سر یا گردن، از جمله دستکاری ستون فقرات، مشاهده می‌شود، هرچند که ممکن است به طور خود به خود نیز رخ دهد. وارهگشایی شریان مهره‌ای یک علت مهم سکته مغزی در بیماران جوان‌تر (زیر ۵۰ سال) محسوب می‌شود. بروز سکته مغزی در VAD بین ۱٪ تا ۸٪ تخمین زده شده است.

علائم اولیه

علائم اولیه می‌تواند شامل سردرد پس سری (occipital headache) و درد گردن باشد. نارسایی‌های عصبی موضعی مربوط به ایسکمی در ناحیه شریان مهره‌ای می‌توانند ابتدا یا پس از یک دوره نهفته (معمولاً در طی ۳ تا ۷ روز) ظاهر شوند. این علائم شامل بی‌حسی صورت در همان سمت (ipsilateral facial numbness)، بی‌حسی بدن در سمت مخالف (contralateral body numbness)، آتاکسی (ataxia)، نیستاگموس (nystagmus)، سرگیجه (vertigo)، تهوع / استفراغ، دیزآرتری (dysarthria)، دیسفاژی (dysphagia)، سکسکه، یا سندرم هورنر در همان سمت (ipsilateral Horner syndrome) می‌باشند.

پیش‌آگهی

پیش‌آگهی به طور کلی خوب است، اما به شدت رویداد ایسکمیک ناشی از آن بستگی دارد. اگر VAD با آمبولی ترومبوتیک پیچیده شود، علائم ممکن است شامل از دست دادن دید قشری (cortical vision loss) و تغییر وضعیت ذهنی باشد. در موارد حاد، به ویژه زمانی که با گسترش درون جمجمه‌ای همراه است، میزان مرگ و میر می‌تواند به ۱۰٪ برسد.