اورتروسِل (ureterocele) کیسه‌ای است که از بخش انتهایی حالب به درون مثانه‌ی ادراری برآمده می‌شود. اورتروسِل تقریباً در 1 نفر از هر 4000 کودک رخ می‌دهد و شیوع بیشتری در بیماران با تبار اروپای شمالی و در زنان (4 تا 7 برابر بیشتر از مردان) دارد. مطالعات کالبدشکافی شیوع بیشتری را نشان می‌دهند که حدوداً 1:500 بیمار تخمین زده می‌شود، که بسیاری از آن‌ها بدون علامت هستند. تمایل کمی به سمت چپ وجود دارد و 10 درصد از اورتروسِل‌ها دوطرفه هستند.
تشخیص در کودکان
در جمعیت کودکان، اورتروسِل‌ها معمولاً در سونوگرافی‌های قبل از تولد تشخیص داده می‌شوند. نوزادان دارای علائم ممکن است با عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) یا نارسایی در رشد مواجه شوند. اکثر بیماران مبتلا به اورتروسِل‌ها دارای هیدرونفروز (hydronephrosis) هم‌طرف و/یا کلیه دیسپلاستیک (dysplastic kidney) هستند.
تشخیص در بزرگسالان
اورتروسِل‌های بزرگسالان معمولاً به صورت تصادفی کشف می‌شوند و معمولاً بدون علامت هستند. همانند کودکان، اورتروسِل‌های دارای علائم می‌توانند منجر به عفونت‌های دستگاه ادراری، احتباس ادرار یا هماچوری (hematuria) شوند. اورتروسِل‌ها را می‌توان بر اساس موقعیت آناتومیک و تعداد به شرح زیر طبقه‌بندی کرد:
- سیستم تک‌گانه (Single system) – کلیه، سیستم جمع‌کننده و حالب واحد.
- سیستم دوگانه (Duplex system) – کلیه‌هایی که حالب‌های کاملاً دوگانه دارند.
- اورتروسِل ارتوتوپیک (Orthotopic) یا اینتراوزیکال (intravesical) – اورتروسِلی که درون مثانه قرار دارد و ممکن است به گردن مثانه و فراتر از آن پرولاپس کند و معمولاً از یک واحد کلیوی واحد با یک سیستم جمع‌کننده ناشی می‌شود. بیشتر در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود.
- اورتروسِل اکتوپیک (Ectopic) یا اکستراوزیکال (extravesical) – اورتروسِل‌هایی که بافت آن‌ها از گردن مثانه یا فراتر از آن منشاء می‌گیرد و معمولاً از بخش قطب فوقانی یک سیستم جمع‌کننده دوگانه ناشی می‌شود. بیشتر در جمعیت کودکان شایع است.
پاتوفیزیولوژی
پاتوژنز اورتروسِل ناشناخته است؛ اما فرض بر این است که نقص در طی تکامل جنینی رخ می‌دهد.