سندرم روده کوتاه (Short bowel syndrome) به از دست دادن بخش قابل‌توجهی از روده کوچک اطلاق می‌شود که در نتیجه آن، روده کوچک قادر به جذب نیازهای تغذیه‌ای بدن بدون مکمل‌های خوراکی یا وریدی (IV) نیست. از دست دادن طول روده کوچک ممکن است به دلیل بیماری‌های مادرزادی مانند بیماری میکروویلی شامل (microvillous inclusion disease) یا روده کوتاه مادرزادی باشد، یا ممکن است به صورت اکتسابی و با نیاز به برداشتن بخش بزرگی از روده کوچک در اثر بیماری‌هایی مانند بیماری کرون (Crohn disease) یا انفارکتوس روده کوچک (small bowel infarction) رخ دهد. سندرم روده کوتاه به عنوان داشتن کمتر از ۲۵ درصد از طول مورد انتظار روده یا نیاز به تغذیه وریدی (parenteral nutrition) تا ۶۰ روز پس از برداشتن روده تعریف می‌شود.

علل شایع در کودکان

در کودکان، شایع‌ترین علت سندرم روده کوتاه نکروز انتروکولیت (necrotizing enterocolitis) با برداشتن روده کوچک است. آترزی روده (intestinal atresia)، گاستروشیزیس (gastroschisis)، مالروتاسیون با ولوولوس (malrotation with volvulus)، و بیماری هیرشپرونگ (Hirschsprung disease) با برداشتن قسمت پروگزیمال، از دیگر علل شایع سندرم روده کوتاه در کودکان هستند.

علل شایع در بزرگسالان

در بزرگسالان، بیماری کرون با برداشتن روده کوچک، بدخیمی، ولوولوس، و اختلال عروقی با انفارکتوس روده، شایع‌ترین اتیولوژی‌ها به شمار می‌آیند.

علائم

علائم بستگی به مرحله بیماری داشته و می‌تواند بر اساس طول و محل روده برداشته شده متفاوت باشد. علائم مرحله حاد شامل از دست دادن حجم زیادی از مایعات دستگاه گوارش و اختلالات متابولیک است؛ این علائم بلافاصله پس از عمل جراحی برداشتن روده آغاز شده و ممکن است حدود یک ماه به طول انجامد. با گذر زمان، روده برای افزایش جذب مواد مغذی تطابق می‌یابد. این فرآیند ممکن است ۱ تا ۲ سال ادامه یابد.

بیشتر علائم به سوءجذب (malabsorption) شامل کاهش وزن، اسهال، ناراحتی شکمی، استئاتوره (steatorrhea)، کم‌آبی بدن، و کلولیسیاسیس (cholelithiasis) و نیز سوءتغذیه به دلیل کمبود مواد معدنی و ویتامین‌ها (مانند روی، منیزیم، کلسیم، آهن، اسید فولیک، و ویتامین‌های محلول در چربی) نسبت داده می‌شوند. این علائم می‌توانند شامل خستگی، راش پوستی، اسپاسم عضلانی و اختلال در انعقاد خون باشند.