پنوموپریتونئوم (Pneumoperitoneum) به حضور هوا در حفره شکمی خارج از مجرای گوارشی اشاره دارد. این وضعیت در صورت وقوع سوراخ شدن روده (intestinal perforation) رخ می‌دهد که می‌تواند ناشی از عوامل پزشکی (iatrogenic) مانند جراحی انتروتومی (enterotomy)، به عنوان نتیجه غیر مضر تکنیک جراحی لاپاروسکوپی (laparoscopic surgical technique)، یا به عنوان عارضه سوراخ شدن روده به دلیل ایسکمی (ischemia)، زخم (ulceration)، عفونت (infection) یا تروما (trauma) از جمله پس از احیا (post-resuscitation) باشد. یکی از علل یا ارتباطات پنوموپریتونئوم، وجود هوا در روده‌ها (pneumatosis intestinalis) است.

علائم و نشانه‌ها

بیماران مبتلا به پنوموپریتونئوم ناشی از سوراخ شدن روده ممکن است با طیفی از علائم از درد موضعی شکم تا درد شدید شکمی همراه با حساسیت به لمس و نگهبانی عضلانی مراجعه کنند. این وضعیت می‌تواند به عنوان یک اورژانس جراحی تهدیدکننده زندگی در نظر گرفته شود که با اختلال عملکرد اعضای انتهایی بدن به دلیل شوک عفونی (septic shock) همراه است.

مدیریت و درمان

مدیریت پنوموپریتونئوم بستگی به علت زمینه‌ای و وضعیت بیمار دارد. درمان می‌تواند شامل مشاهده حمایتی، تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها، یا جراحی اضطراری برای ترمیم نقص در مجرای لومن (luminal defect) باشد.