بیماری آلزایمر: یک اختلال پیشرونده و غیرقابلبرگشت
بیماری آلزایمر یک اختلال عصبیتخریبی (neurodegenerative) پیشرونده و غیرقابلبرگشت است که با نقص در چندین حوزه شناختی مشخص میشود. علائم اولیه معمولاً شامل اختلال در حافظه اظهارکننده (declarative memory) برای حقایق و رویدادهای اخیر، زبان و مهارتهای دیداری-فضایی (visuospatial) است. در ادامه، کاهش در عملکرد اجرایی و تغییرات رفتاری مشاهده میشود که با انزوای اجتماعی و عدم بازداری (disinhibition) در مراحل بعدی بیماری همراه است. حافظه رویهای (procedural memory)، حافظه معنایی (semantic memory) و حافظه رویدادهای دور معمولاً تا مراحل پیشرفته بیماری حفظ میشوند. چندین زیرگونه کمتر شایع از بیماری آلزایمر وجود دارد که در ابتدا با نقص در یافتن کلمات یا تشخیص دیداری-فضایی به جای از دست دادن حافظه ظاهر میشوند.
اختلال شناختی خفیف (MCI) بهعنوان یک نشانگر اولیه
پیش از تشخیص دمانس (dementia) ناشی از بیماری آلزایمر، بسیاری از بیماران اختلال شناختی خفیف (MCI) را بهعنوان یک سندرم پیشدرآمد تجربه میکنند. نوع فراموشی (amnestic) MCI یک عامل خطر برای پیشرفت بعدی به بیماری آلزایمر است. بیماران مبتلا به MCI هر سال ۱۵٪ احتمال دارند که معیارهای دمانس را برآورده کنند.
بیماری آلزایمر: شایعترین نوع دمانس
بیماری آلزایمر شایعترین نوع دمانس است و ۵۰٪ تا ۷۵٪ از تشخیصهای دمانس را شامل میشود. بروز این بیماری با افزایش سن افزایش مییابد، بهطوریکه در سن ۶۵ سالگی حدود ۱٪ و در بیماران ۸۵ سال و بالاتر حدود ۸٪ است. بیشتر موارد بهصورت پراکنده (sporadic) رخ میدهند، اما درصد کمی از موارد خانوادگی هستند. کمتر از ۱۰٪ از بیماران آلزایمر قبل از ۶۵ سالگی تشخیص داده میشوند و بهعنوان نوع زودرس بیماری در نظر گرفته میشوند؛ این بیماران بیشترین احتمال را برای داشتن نوع خانوادگی بیماری دارند.
تشخیص بیماری آلزایمر
تشخیص ممکن یا محتمل بیماری آلزایمر میتواند بهصورت بالینی بر اساس تاریخچه و معاینه انجام شود. آزمونهای روانشناختی عصبی (neuropsychological) یا دیگر فرمهای آزمون شناختی ممکن است در تشخیص کمککننده باشند. هنگامی که بیماری آلزایمر مشکوک است، توصیه میشود که چندین مطالعه آزمایشگاهی برای رد علل بالقوه قابلدرمان دیگر دمانس انجام شود. تصویربرداری عصبی (neuroimaging) ممکن است از تشخیص بیماری آلزایمر حمایت کند، بهویژه اگر آتروفی لوب تمپورال و هیپوکامپ (hippocampal atrophy) را نشان دهد. چندین نشانگر زیستی (biomarkers) از جمله مطالعات مایع مغزی نخاعی (CSF) و تصویربرداری PET نیز بهعنوان ابزارهای تشخیصی ممکن تحت بررسی هستند. با این حال، بررسی پاتولوژیک پس از مرگ برای تأیید تشخیص مشکوک به بیماری آلزایمر مورد نیاز است.
بیماران مبتلا به این اختلال ممکن است در معرض خطر افزایش یافتهای از شرایط پزشکی عمومی مختلف باشند.