فتق هیاتال (hiatal hernia) زمانی رخ می‌دهد که سوراخ مری (esophageal hiatus) در دیافراگم گشاد شده و حفره‌ای ایجاد می‌کند که می‌تواند محتویات حفره شکمی را، به ویژه معده، در خود جای دهد. در فتق‌های بزرگتر، بخش‌هایی از روده بزرگ و کوچک نیز ممکن است از طریق سوراخ مری فتق پیدا کنند.

علائم فتق هیاتال

فتق‌های هیاتال عموماً بدون علامت هستند. گاهی اوقات، بیماران از ناراحتی مبهم در ناحیه شکم شکایت می‌کنند. با این حال، در بیشتر موارد، این فتق‌ها به صورت تصادفی در تصویربرداری مقطعی یا آندوسکوپی فوقانی (upper endoscopy) تشخیص داده می‌شوند.

طبقه‌بندی فتق‌های هیاتال

فتق‌های هیاتال به دو نوع لغزنده (sliding) و پارامری (paraesophageal) تقسیم می‌شوند:

• نوع I: فتق لغزنده (sliding hernia) – این نوع شایع‌ترین نوع است و به دلیل ضعف تدریجی محل اتصال معده و مری (gastroesophageal junction) ایجاد می‌شود که باعث می‌شود بخشی از کاردیا معده (gastric cardia) با افزایش فشار شکمی، بلع و تنفس به سمت بالا حرکت کند. بیماران با فتق نوع I بیشتر احتمال دارد که دچار بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) شوند.

• انواع II، III، IV: فتق پارامری (paraesophageal hernia) – در این نوع فتق، علاوه بر کاردیا معده، احشای دیگری مانند فوندوس معده (gastric fundus) و کولون (colon) نیز فتق می‌کنند. در فتق‌های نوع II و III، معده ممکن است "وارونه" شود که می‌تواند منجر به پیچ‌خوردگی معده (gastric volvulus) شود.