آمبولی هوا (Air embolism) به معنای ورود و محبوس شدن هوا یا گازهای خارجی در وریدها یا شریانها است. آمبولی هوای وریدی میتواند به عبور آمبولی هوا به بطن راست و گردش خون ریوی منجر شود. در شرایطی که شنتهای داخل قلبی یا ریوی وجود دارند، ممکن است به سیستم شریانی منتقل شود. آمبولی هوای شریانی میتواند به هر گردش خون سیستمیک منتقل شود و اغلب زمانی که به گردش خون مغزی میرسد، شدیدترین حالت خود را نشان میدهد.
هوا میتواند در شرایط تروما یا از طریق روشهای جراحی یا پزشکی، بهویژه کاتتریزاسیون وریدی مرکزی (central line intravenous catheterization) که باعث ایجاد گرادیان فشاری مناسب برای ورود هوا به ورید میشود، وارد سیستم عروقی (وریدی یا شریانی) شود. آمبولی هوا همچنین میتواند در اثر باروتروما (barotrauma) ناشی از ونتیلاسیون مکانیکی و در شرایط بیماری کاهش فشار (decompression sickness) در غواصان اسکوبا رخ دهد.
آمبولی هوای وریدی با تنگی نفس ناگهانی که با یک عامل خطر مناسب (مانند تروما، قرار دادن کاتتر داخل عروقی، یا انجام یک روش) همراه است، مشخص میشود. آمبولی هوای شریانی باید زمانی مورد نظر قرار گیرد که یک حادثه عصبی حاد در شرایط این عوامل خطر رخ دهد.
علائم آمبولی هوای وریدی به حجم هوای درگیر بستگی دارد. موارد جزئی ممکن است کمعلامت یا بدون علامت باشند. در موارد آمبولی هوای بزرگ، بیماران دچار تنگی نفس، درد قفسه سینه و سرگیجه میشوند و ممکن است به فروپاشی قلبی در شرایط نارسایی قلب راست پیشرفت کنند. صداهای اولیه سرفه یا واکنش گاسپ، صدای مکیدن، و سوفل چرخآبی نشاندهنده ورود آمبولی به گردش خون ریوی هستند. علائم آمبولی هوای شریانی بستگی به ناحیه مغزی درگیر دارد.
پیشآگهی میتواند با مداخله سریع، جلوگیری از حبس بیشتر هوا، موقعیتدهی مناسب بیمار، کاهش حجم هوا و ارائه حمایت همودینامیک، مطلوب باشد. مدیریت شامل تعدادی از درمانها برای حمایت از راه هوایی، تنفس و گردش خون (ABC) است. اکسیژن با جریان بالا اندازه حبابهای هوا را کاهش داده و ایسکمی را درمان میکند.