هزارپاها (Millipedes) بندپایانی کشیده از رده دیپلوپودا (Diplopoda) هستند که در هر بند از بدن خود دارای دو جفت پا می‌باشند (در حالی که صدپاها (Centipedes) در هر بند یک جفت پا دارند). تقریباً ۷۰۰۰ گونه از هزارپاها در سراسر جهان در زیستگاه‌های مختلف یافت می‌شوند. آن‌ها روی زمین زندگی می‌کنند، به‌طور آهسته حرکت می‌کنند، از گیاهان در حال تجزیه تغذیه می‌کنند و به‌طور کلی زندگی پنهانی دارند، اگرچه گاهی اوقات مهاجرت جمعی آن‌ها مشاهده می‌شود.

مکانیسم دفاعی

هزارپاها هیچ‌گونه سم یا ساختاری برای تزریق سم (مانند نیش، قطعات دهانی گزنده یا زنبورک) ندارند. در عوض، روش دفاعی آن‌ها ترشح مایعی خورنده از منافذ کناری بدنشان است که می‌تواند تا فاصله ۸۰ سانتی‌متری پرتاب شود. این مایع شامل ترکیبات شیمیایی مختلفی مانند هیدروژن سیانید، فنول و اسیدهای آلی است که می‌تواند باعث درماتیت تماسی در انسان شود.

تأثیرات بر روی پوست

تماس پوستی با ترشحات هزارپا می‌تواند باعث احساس سوزش، التهاب و تغییر رنگ قهوه‌ای پوست شود که ممکن است به تاول‌زدگی و لایه‌برداری منجر شده و در نهایت به پیگمانتاسیون و زخم منتهی شود.

تأثیرات بر روی چشم

تماس چشمی با ترشحات هزارپا می‌تواند باعث درد و اشک‌ریزی فوری شده و ممکن است به کموزیس (Chemosis)، بلفارواسپاسم (Blepharospasm)، ادم پری‌اوربیتال (Periorbital edema)، کونژکتیویت (Conjunctivitis)، کراتیت (Keratitis) و زخم قرنیه (Corneal ulceration) منجر شود. گزارش‌هایی از نابینایی در متون علمی وجود دارد، اما به‌خوبی مستند نشده‌اند. تاکنون هیچ مورد مرگ‌ومیری در ارتباط با ترشحات هزارپا در انسان گزارش نشده است.