کراتیت اولسراتیو محیطی (Peripheral ulcerative keratitis یا PUK) یک التهاب نازکشدن و زخمشدن قرنیه به دلیل یک وضعیت خودایمنی است. بیماریهای خودایمنی مسبب شامل موارد زیر میشوند:
• آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis) • واسکولیتهای مرتبط با آنتیبادی ضد سیتوپلاسم نوتروفیل (Antineutrophil cytoplasmic antibody یا ANCA):
- گرانولوماتوز همراه با پلیآنژیت (Granulomatosis with polyangiitis)
- پلیآرتریت ندوزا (Polyarteritis nodosa)
- گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک همراه با پلیآنژیت (Eosinophilic granulomatosis with polyangiitis یا سندرم چرگ-اشتراوس)
- پلیآنژیت میکروسکوپی (Microscopic polyangiitis)
- بیماری التهابی روده (Inflammatory bowel disease)
• لوپوس اریتماتوس سیستمیک (Systemic lupus erythematosus) • پلیکندریت عودکننده (Relapsing polychondritis)
از میان این بیماریها، آرتریت روماتوئید شایعترین علت است که در ۳۲٪ تا ۴۲٪ از بیماران مبتلا به PUK دیده میشود.
کراتیت اولسراتیو محیطی سالانه ۳ نفر در هر میلیون نفر را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری تفاوتی در جنسیت ندارد، اما بیشتر در بیماران پس از دهه چهارم یا پنجم زندگی دیده میشود.
بیماران با علائمی مانند قرمزی چشم، درد، اشکریزش، فوتوفوبیا (حساسیت به نور) و کاهش بینایی مراجعه میکنند. علامت کلاسیک آن زخم سفید به شکل هلالی در لبه محیطی قرنیه است.
موارد بیشتر به صورت یکطرفه هستند اما میتوانند دوطرفه نیز باشند. حدود ۳۶٪ تا ۶۶٪ از موارد PUK ممکن است با اسکلریت (scleritis) مرتبط باشند و موارد بیشتری میتوانند با یووئیت قدامی (anterior uveitis) همراه شوند. بدترین عوارض PUK، سوراخشدن قرنیه یا سوراخشدن اسکلرا ناشی از اسکلریت نکروزان مرتبط است. این عوارض نیاز به مداخله جراحی فوری برای جلوگیری از عفونت و از دست دادن بینایی دارند.