مایکوپلاسما: عوامل بیماری‌زا با ویژگی‌های خاص
معرفی
مایکوپلاسماها (Mycoplasma) موجودات پلئومورفیک و رشته‌ای هستند. آن‌ها فاقد دیواره سلولی بوده و اندازه کوچکتری نسبت به باکتری‌ها دارند و ویژگی‌های ژنتیکی متفاوتی از آن‌ها نشان می‌دهند. در میان انواع مایکوپلاسماهایی که از دستگاه تنفسی جدا شده‌اند، مایکوپلاسما پنومونیه (Mycoplasma pneumoniae) شایع‌ترین علت بیماری است. مایکوپلاسما پنومونیه به عنوان یکی از "پنومونی‌های آتیپیک" در نظر گرفته می‌شود.
شیوع و اپیدمیولوژی
این میکروارگانیسم یکی از علل شایع پنومونی است و ممکن است مسئول تا ۲۰ درصد از تمام پنومونی‌ها در جمعیت عمومی و ۳۰ تا ۵۰ درصد از پنومونی‌ها در جمعیت‌های بسته خاص مانند سربازان و دانشجویان باشد. عفونت بیشتر در افرادی که کمتر از ۲۰ سال سن دارند شایع است، اگرچه در تمام گروه‌های سنی دیده می‌شود. این بیماری در طول سال مشاهده می‌شود اما با افزایش اندکی در پاییز و زمستان همراه است.
علائم بالینی
بیماران معمولاً با سرفه خشک و گاه تشنجی، تب، سردرد و بی‌حالی مراجعه می‌کنند. بیماران به طور کلی به نظر سالم یا کمی بیمار می‌رسند و ظاهر سمی ندارند. تا ۵۰ درصد از بیماران همچنین با درگیری دستگاه تنفسی فوقانی شامل گلودرد و گوش‌درد مراجعه می‌کنند. می‌رنگیت هموراژیک یا بولوز ممکن است در افرادی که با گوش‌درد مراجعه می‌کنند دیده شود. یافته‌های خارج ریوی غیرمعمول نیستند و ممکن است شامل مننگوانسفالیت، مننژیت، فلج اعصاب کرانیال، میلیت عرضی، همولیز مرتبط با آگلوتینین‌های سرد، میوکاردیت، پریکاردیت، هپاتیت، گاستروانتریت، پانکراتیت، گلومرولونفریت، آرتراژیا و اریتم مولتی‌فرم باشند. این یافته‌های خارج ریوی ممکن است تا ۳ هفته پس از علائم تنفسی ظاهر شوند.
انتقال و دوره بیماری
انتقال معمولاً از فردی به فرد دیگر از طریق استنشاق قطرات تنفسی صورت می‌گیرد. به طور معمول دوره نهفتگی ۲ تا ۳ هفته است. بیشتر بیماری‌ها خفیف هستند و در عرض ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابند. به ندرت، بیماری شدیدتری ممکن است رخ دهد که منجر به نارسایی تنفسی، سندرم دیسترس حاد تنفسی یا پنومونی نکروزان شود.
موضوعات مرتبط
- پنومونی اکتسابی از جامعه (community-acquired pneumonia)
- اگزانتیم مایکوپلاسما (Mycoplasma exanthem)
- فوران عفونی مخاطی-پوستی واکنشی (RIME)