مراقبت‌های اورژانسی / تثبیت وضعیت بیمار:
- مشاوره فوری جراحی و شروع سریع آنتی‌بیوتیک‌ها برای بیمارانی که علائم ایسکمی روده (Bowel Ischemia) یا سپسیس دارند.
- احیای مایعات برای بیماران مبتلا به هیپوولمی (Hypovolemia) یا شوک، همراه با استفاده از وازوپرسورها در صورت لزوم.
- درمان علامتی با داروهای مسکن و ضدتهوع وریدی (IV).
- بیمار نباید چیزی از راه دهان مصرف کند.
- دکمپرسیون معده با استفاده از لوله بینی-معده‌ای (Nasogastric Tube - NGT) در همه موارد توصیه نمی‌شود، اما ممکن است در بیماران با اتساع شدید شکم کمک‌کننده باشد.
مروری بر تشخیص:
انسداد روده کوچک (Small Bowel Obstruction - SBO) زمانی رخ می‌دهد که محتویات درون روده نتوانند از روده کوچک عبور کنند. این وضعیت منجر به اتساع بخش پروگزیمال روده، تجمع مایعات، تولید گاز، افزایش فشار درون‌روده‌ای، و رشد بیش از حد باکتری‌ها می‌شود. نتیجه آن ایجاد اتساع شکم، درد، تهوع و استفراغ، با خطر ایسکمی روده و سوراخ شدن آن است.
انسداد روده کوچک بر اساس علت‌شناسی (مکانیکی یا عملکردی) و شدت (کامل یا جزئی) طبقه‌بندی می‌شود.
علل شایع:
- چسبندگی‌های پس از جراحی (Postoperative Adhesions) – شایع‌ترین علت
- فتق‌های به دام افتاده یا خفه‌شده (Incarcerated or Strangulated Hernia) – دومین علت شایع
- چرخش روده میانی (Midgut Volvulus)
- اینتوساسپشن (Intussusception)
- تومورها
- اجسام خارجی داخل روده مانند سنگ‌های صفراوی
- فشار از توده‌های خارج‌روده‌ای
تاریخچه پزشکی دقیق شامل جراحی‌های قبلی شکم، پرتودرمانی، بدخیمی‌ها یا اختلالات التهابی روده می‌تواند در تعیین علت کمک کند.
طبقه‌بندی انسداد روده کوچک:
- جزئی (Partial): عبور محدود محتویات روده از محل انسداد امکان‌پذیر است.
- می‌تواند به درجات بالا (High-Grade) یا پایین (Low-Grade) تقسیم شود.
- کامل (Complete): هیچ گاز یا مایعی از محل انسداد عبور نمی‌کند.
- انسداد ساده: انسداد در یک نقطه.
- انسداد حلقه بسته (Closed-Loop Obstruction): انسداد در دو نقطه که بیشترین خطر ایسکمی را به دلیل انسداد خون‌رسانی دارد.
علائم شایع بالینی:
- درد شکم: اغلب منتشر یا اطراف ناف (Periumbilical)، معمولاً کولیکی (Colicky) و با پاروکسیسم‌های چند دقیقه‌ای. در صورت ایسکمی یا سوراخ شدن روده، درد ممکن است موضعی یا مداوم شود.
- اتساع شکم: علامتی بسیار قابل توجه.
- یبوست: اغلب همراه با توقف دفع گاز یا مدفوع در انسداد کامل. این امر ممکن است تا 12-24 ساعت تأخیر داشته باشد، زیرا محتوای روده در ناحیه دیستال به انسداد هنوز عبور می‌کند.
- تهوع و استفراغ: شدت آن به محل انسداد بستگی دارد؛ در انسدادهای پروگزیمال شدیدتر است.
- انسدادهای گاه‌به‌گاه (Intermittent Obstruction) ممکن است به‌طور خودبه‌خودی رفع شوند و بین دوره‌ها علائم بهبود یابد.
عوارض نگران‌کننده:
- افزایش اتساع روده که می‌تواند منجر به نکروز (Necrosis) یا سوراخ شدن روده (Perforation) شود.
- ایسکمی یا سوراخ شدن روده، که اغلب با علائم شدیدتر مانند پریتونیت، سپسیس، و ناپایداری همودینامیک ظاهر می‌شود.